Bij Makro kunnen klanten voortaan zonder beperkingen hun aankopen betalen met ecocheques, ook producten die niets met ecologie van doen hebben. Hoewel Makro meent dat het niets onwettig doet, denken steeds meer andere betrokkenen daar anders over.
Gerichte reclamecampagne
“Onze actie richt zich uitsluitend tot klanten die al eens met een ecocheque hebben betaald, maar die heel wat ecoproducten aanschaften zonder daarvoor met ecocheques te betalen”, zegt Makro-woordvoerster Julie Stordiau in Het Nieuwsblad.
De keten heeft voor elke klant het bedrag berekend dat zij de afgelopen zes maanden aan ecologische producten hebben uitgegeven zonder ecocheques. Voor een gelijkaardig bedrag kunnen zij nu met ecocheques kopen. “Eigenlijk is dit een betaalsysteem met terugwerkende kracht. Uiteindelijk heeft de consument op deze wijze zijn ecocheques uitgegeven aan ecoproducten,” legt de kersverse woordvoerder – eerder dit jaar overgekomen van bij Carrefour – het systeem uit.
“Controle onmiddellijk na de aankoop”
Toch botst het initiatief op heel wat weerstand. Vanuit milieuhoek klinkt de kritiek in de krant openlijk: “Ecocheques moeten de mensen stimuleren om milieuvriendelijke producten te kopen en mogen zeker niet leiden tot méér consumeren”, zegt Geert Gommers van Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren. En ook Meyrem Almaci, federaal parlementslid van Groen!, vindt de interpretatie van Makro niet kunnen: “De ecocheque dient enkel om duurzame aankopen te stimuleren. De praktijken bij Makro tonen aan dat er strenger moet worden gecontroleerd.”
Ethische bezwaren daar gelaten, zou de interpretatie van Makro mogelijk ook niet volgens de letter van de wet zijn. Die stelt immers “dat de controle op het besteden van de ecocheques onmiddellijk na de aankoop moet gebeuren, dus bij het verlaten van de winkel. De bevoegde overheid moet uitmaken of de interpretatie door Makro kan”, aldus Jos Trippaers van Sodexo, een van de verdelers van de ecocheque.
Ook voor Unizo “een brug te ver”
Ondernemersorganisatie Unizo – zelf geen voorstander van de ecocheque – vindt de campagne van Makro om voortaan echocheques te aanvaarden voor eender welk product “een brug te ver. Het zijn campagnes zoals deze, gevoerd door één of enkele bedrijven, die een hele sector in diskrediet brengen. En dat terwijl de overgrote meerderheid van de handelaars het systeem van de ecocheques wél respecteert.”
Het is aan de Nationale Arbeidsraad om na te gaan of Makro de regels met de voeten treedt of niet, maar om alle misbruiken te vermijden is in de schoot van de Nationale Arbeidsraad alvast een systeem van gerichte controles uitgewerkt. Elke handelaar die consequent ecocheques aanvaardt voor aankopen waarvoor die niet bedoeld zijn, en die de waarschuwingen van de controleurs negeert, zal uiteindelijk geschrapt worden en geen ecocheques meer kunnen inruilen. Dat zal de handelaar uiteindelijk omzet kosten, luidt de achterliggende redenering.