Vooral in Wallonië en Brussel zijn gespecialiseerde biologische ketens sterk in opmars. De toenemende concurrentie leidt tot verdere consolidatie: kleinere zelfstandige biowinkels zien hun toekomst bedreigd.
Ketens verdringen elkaar
De concurrentie op de markt voor biologische voeding neemt almaar toe, en dat is vooral zichtbaar in Brussel en in het Franstalige landsgedeelte – waar de consumptie van bio sowieso flink hoger ligt dan in Vlaanderen. Gespecialiseerde ketens verdringen elkaar: op het Jourdanplein in Etterbeek bijvoorbeeld krijgt de bekende zelfstandige biowinkel Be Positive nu het gezelschap van zowel Sequoia als Färm, schrijft Trends Tendances. De ondernemer vreest voor zijn toekomst door de komst van die twee snel groeiende ketens, die een ruimer assortiment voeren en toegankelijk geprijsd zijn.
Ook elders in en rond de hoofdstad is de concurrentie hard, met kleine en grotere ketens als Bio c’ Bon, The Barn, Terrabio (recent gefuseerd met het Vlaamse Be O), Bi’OK, Biostory en uiteraard Bio-Planet, het biologische enseigne van Colruyt Group. En dan moet de eerste Carrefour Bio nog openen… Bovendien heeft tegenwoordig elke supermarkt een goed uitgebouwd bio-assortiment. De strijd om de bioconsument woedt dus in alle hevigheid.
Schaalvergroting en consolidering
Hoewel het bio-aanbod in de grote supermarkten toeneemt, verliezen ze wel marktaandeel. In 2009 hadden supermarkten in Wallonië nog 62% van de bio-omzet in handen, maar dat aandeel is gedaald naar 41% in 2018, volgens cijfers van Biowallonie. Gespecialiseerde biowinkels daarentegen zagen in dezelfde periode hun aandeel stijgen van 14% naar 30%. Ook de harddiscounters Aldi en Lidl nemen een steeds groter deel van de biologische koek: van 2% naar 7% – al daalde hun aandeel wel met twee procentpunt in 2018, vergeleken met het jaar voordien. Overigens werd in dit overzicht de omzet van Bio-Planet bij die van de supermarkten geteld, dus in werkelijkheid ligt het aandeel van de specialisten nog hoger. In Vlaanderen loopt de trend gelijk, met zowat 30% marktaandeel voor de gespecialiseerde winkels en 36% voor de supermarkten, volgens VLAM.
Het zijn in de eerste plaats de biologische ketenwinkels die groeien. Individuele, kleinschalige biowinkels zien deze evolutie met lede ogen aan: ze vrezen een grotere prijsdruk en een verdere uniformisering van het bio-aanbod. Ook stellen ze zich vragen bij de ethische principes van biobedrijven die te sterk op schaalvergroting gefocust zijn en die de oorspronkelijke idealen van de biowereld uit het oog lijken te verliezen. Om zich te verdedigen, verenigen ze zich in inkoopallianties zoals AmiBIO, dat nu al meer dan twintig zelfstandige biowinkels vertegenwoordigt. Of ze zoeken aansluiting bij de grotere spelers: Les Halles du Manège in Bergen bijvoorbeeld is recent toegetreden tot de coöperatieve Färm, net als collega’s in Wemmel en Sint-Lambrechts-Woluwe. Het is dan ook erg waarschijnlijk dat verdere consolidering zich zal doorzetten in deze sector.