Als alles goed gaat, opent binnenkort in Antwerpen de verpakkingsvrije winkel Robuust de deuren. Dat zou de eerste van zijn soort zijn in België, zegt initiatiefneemster Savina Istas. Met een weckpot in de aanslag trok RetailDetail erop uit om uit te zoeken hoe zo’n winkel werkt.
Eerst en vooral: is een ‘zero waste shop’ écht volledig afvalvrij? En hoe werkt zoiets dan juist?
S.I.: “We proberen inderdaad zo veel mogelijk afvalvrij te werken: bij ons vind je uiteraard geen wegwerpzakjes. We gaan in plaats daarvan zelf duurzame verpakkingen verkopen, zoals glazen bokalen. Als je in de winkel bent en je merkt dat je je eigen bokaal vergeten bent, kan je er een kopen in onze winkel en daarna terugbrengen.
Verder werken we uiteraard met een aangepast aanbod. We proberen zo veel mogelijk voeding aan te bieden, maar gezien het concept is het niet haalbaar om bijvoorbeeld vlees of vis aan te bieden. Ook kaas en brood gaan er niet zijn, maar wel veel fruit of verse melk, om maar iets te noemen.”
Hoe selecteer je dan je aanbod? Is het makkelijk om genoeg duurzame producten te vinden?
S.I.: “Onze eerste vereiste is natuurlijk: het moet verpakkingsvrij zijn. Daarnaast willen we zo veel mogelijk bioproducten, maar dat is niet altijd mogelijk. We bieden ook dingen aan die afval moeten helpen vermijden: niet alleen die glazen bokalen, maar ook bijvoorbeeld brooddozen of rietjes uit roestvrij staal (die je dus kan afwassen). Helaas is het lastig om daar de eerste in te zijn: je hebt te weinig gewicht om ook echt dingen te gaan afdwingen.”
Je kan ook je eigen gewicht vergroten: heb je – zelfs voor de start van je eerste winkel – al uitbreidingsplannen?
S.I.: “Concrete plannen heb ik nog niet, maar ik droom al wel van een winkel in Gent. De reactie die ik het meeste krijg op Facebook is immers “en wanneer kom je naar Gent?” Nog mooier zou het zijn als ik mensen zou kunnen inspireren om soortgelijke winkels te openen, en als we dan onder één naam naar buiten zouden kunnen treden.”
Geen ervaring in de retail en toch zo’n moeilijk concept uit de grond stampen: hoe komt een mens daarop?
S.I.: “Misschien net omdát ik geen ervaring in de retail heb: de inspiratie is er gekomen tijdens mijn masterstudies duurzaamheid in Maastricht. Daar leerden we over de ‘plasticsoep’, een afvaleiland in de Stille Oceaan dat intussen 34 keer zo groot is als héél Nederland! Daarnaast ken ik een aantal mensen die proberen zo veel mogelijk afvalvrij te leven, maar zij hebben het heel lastig om steeds goeie producten zonder verpakking te vinden.
Dan ben ik maar op zoek gegaan naar buitenlandse voorbeelden, want er waren al een viertal andere gelijkaardige concepten in de wereld. Met mijn collega’s in Texas en Berlijn heb ik geen contact gehad, maar de Spaanse en Italiaanse initiatiefnemers heb ik wel opgebeld. Daar heb ik wel wat van kunnen opsteken: het is wel heel moeilijk om met zo’n concept te starten en het vol te houden, maar de respons is toch overal wel positief.”
Die respons heb je zelf ook nog nodig, want je crowdfundingproject om mensen te laten intekenen in jouw winkel, loopt nog niet helemaal zoals je dat graag zou willen?
S.I.: “Dat klopt, daar heb ik me wat aan mispakt. Berlijn had in 24 uur 20000 euro opgehaald; dat bedrag had ik ook als einddoel gesteld… maar een week later zitten we daar nog lang niet. Het is dan ook nog lang niet zeker dat mijn winkel er komt, dat hangt echt nog af van mogelijke investeerders en/of de crowdfunding.
Het was ook helemaal niet de bedoeling om zo vroeg al zo veel publiciteit te krijgen, maar vanaf de creatie van onze Facebook-account is de bal ongelooflijk hard aan het rollen gegaan. Maar versta me niet verkeerd: voor onze winkel zijn sociale media wel degelijk belangrijk en we gaan daar echt op inzetten!”
Is dat niet een beetje een groot contrast? Qua concept ga je immers bijna terug naar grootmoeders fruitwinkel?
S.I.: “Dat klopt deels, maar niet helemaal. Dat concept van zo weinig mogelijk afval is echt nuttig, zeg maar broodnodig! Vandaar ook onze naam: iets robuusts, dat moet je niet zomaar meteen weggooien.
Alleen willen we het niet ouderwets doen, maar met een moderne inkleding: we willen ook jonge mensen echt wel naar onze winkel krijgen en daarvoor zetten we bijvoorbeeld ook in op beleving… én op Facebook dus. In ons voordeel speelt wel dat duurzaamheid echt leeft bij jongeren, dus we hebben er goeie hoop op!”
Door je specifiek te richten op jongeren, spreek je wel een doelgroep aan die zwaar getroffen wordt door de crisis.
S.I.: “Dat kan, maar ik ben ervan overtuigd dat ook de jongere wel iets meer wil betalen voor een product dat kwaliteitsvoller is. We zijn trouwens niet duurder dan een gewone biowinkel, al kan er uiteraard wel een prijsverschil zijn met een supermarkt. Maar wij betrekken onze producten dan wel van bij een lokale bioboer, dus we hopen dat jongeren daar niet ongevoelig voor zijn.”
Tegenwoordig draait alles om e-commerce, zelfs verse producten worden tegenwoordig aan huis geleverd. Heb je ook daar plannen voor?
S.I.: “Ja, je kan vanaf de opening dingen bestellen en ze diezelfde dag nog tussen 17u en 18u30 komen afhalen. Daarna, na een opstartfase van een half jaar of zo, zou ik inderdaad ook graag beginnen met thuisleveringen. Dan denk ik aan de regio Antwerpen voor verse voeding, maar voorwerpen als roestvrijstalen rietjes zouden in heel België geleverd kunnen worden. En dan zien we wel weer verder…”
De afvalvrije winkel Robuust opent (normaal gezien) op 29 juni aan de Reyndersstraat in Antwerpen.
