Turbulent was 2016 wel. Welke gebeurtenissen onthouden we uit het afgelopen FMCG-jaar? RetailDetail zet de foodretail headlines nog eens op een rij, maand na maand.
Januari
In januari kondigt CEO Mark Bolland zijn vertrek aan bij Marks & Spencer. We kennen het vervolg: zijn opvolger blaast de aftocht en die mooie foodwinkel op de kelderverdieping in Brussel gaan we missen. Carrefour Belgium gelooft in e-commerce en gaat z’n Drive-netwerk sneller uitbreiden, ook op kleinere locaties. Vastgoedinvesteerder Redevco start met de moderniseren van de Carrefour-site in Zemst, waar de hypermarkt wordt uitgebreid.
Coca-Cola lanceert wereldwijd een nieuwe éénmerk-marketingstrategie voor alle Coca-Cola varianten, onder het motto ‘Taste the feeling’. De Nederlandse foodservicegrossier Sligro kondigt de bouw aan van een grote Antwerpse vestiging, de eerste stap in een plan om de Belgische markt te veroveren en de concurrentie met Metro aan te gaan.
Februari
Zakenman Stelios Haji-Ioannou opent zijn eerste easyFoodstore, in het noordwesten van Londen: nog goedkoper dan Aldi, is de belofte. Bijna een jaar later overweegt de retailer de opening van nieuwe vestigingen.
Delhaize wint een rechtszaak tegen Ferrero en mag zijn private label notenpasta wel degelijk ‘choco’ blijven noemen. Ook de gezondheidsclaims mag de retailer behouden. Het broodbeleg bevat geen palmolie, in tegenstelling tot veel andere smeerpasta’s.
Van de mededingingsautoriteit krijgen Delhaize en Albert Heijn te horen dat ze dertien Belgische winkels zullen moeten verkopen vooraleer ze fuseren. De retailers maken daar geen haast mee, de verkoop is nog steeds niet rond.
Versdiscounter Lidl ontvouwt ambitieuze veroveringsplannen voor de Luxemburgse markt: 12 nieuwe winkels zijn gepland in het Groothertogdom. Ook met de veroveringsplannen van Sligro gaat het goed vooruit: de groothandel neemt JAVA Foodservice over van de familie Claes, die wel actief blijft in koffie.
Maart
Een rondvraag van RetailDetail leert dat er in 2016 minstens 100 nieuwe supermarkten en buurtwinkels zullen openen in België. Geen netto stijging, want er sluiten meer winkels dan er openen. Vooral Colruyt Group, Carrefour en Lidl gaan hard.
Diepvriesgroep McCain Foods neemt snackproducent Ad van Geloven over, vooral bekend van het merk Mora maar ook fabrikant van huismerken. En net nu wijst onderzoek van International Private Label Consult (IPLC) uit dat de introductie van eersteprijsmerken een foute strategie is in het gevecht tegen de harddiscounters. De kwaliteit van die producten is meestal ondermaats en de shopper heeft dat door.
Lidl lanceert een Belgische webshop. Aanvankelijk verkoopt die ongeveer 350 artikelen uit het non-foodassortiment, maar enkele maanden later zal hij worden aangevuld met een aanbod van 700 wijnen.
Uit veiligheidsoverwegingen sluiten heel wat Brusselse supermarkten de deuren na de tragische aanslagen op 22 maart. En nieuws uit eigen huis: RetailDetail lanceert een nieuwe publicatie, RetailDetail Food, een tweewekelijkse inspiratiekrant op maat van supermarktondernemers. Uniek aan dit vakblad is de gedeeltelijk gepersonaliseerde inhoud. Verschillende lezersgroepen krijgen content op maat te lezen, een primeur waarmee we als eersten de brug slaan tussen vakblad en direct mail.
April
De Franse broodjesketen Paul zegt dit jaar tien nieuwe winkels te zullen openen in ons land. Buurtslagers gaat al z’n vleeshallen ombouwen tot maaltijdwinkels met het enseigne Bon’Ap. En Carrefour verrast met de introductie van het nieuwe enseigne Easy market, dat een leemte tussen Carrefour market en Carrefour express moet vullen. Intussen wordt er flink gespeculeerd over het al dan niet verdwijnen van Albert Heijn.
Bij chocoladeproducent Mondelez verdwijnen 82 banen in ons land. Colruyt Group investeert tien miljoen euro in zijn jongste winkelconcept CRU. Daarmee worden de opstartverliezen van zowat vier miljoen euro weggewerkt en krijgt de luxeverswinkel meteen extra zuurstof. Ook Lidl investeert: het besteedt 37 miljoen aan de uitbreiding van zijn distributiecentrum in Wevelgem met 16.000 m².
Onderzoek van EuroCommerce bevestigt de waarde van huismerken. En Unilever krijgt een pluim van Oxfam: het is het duurzaamste voedingsbedrijf ter wereld.
Mei
Onze landgenoot Hans Van Bylen wordt CEO van Henkel. Hij zal volop inzetten op de topmerken van de huishoud- en cosmeticagroep. Jean-Pierre Roelands, jarenlang commercieel directeur bij Colruyt en recent ook bezieler van CRU, neemt afscheid.
De Nederlandse brouwer Bavaria krijgt zijn Belgische sectorgenoot Palm Breweries in handen. Saladeproducent Starmeal barst uit z’n voegen en koopt daarom een nieuw bedrijfspand dat wel vijfmaal groter is dan het huidige.
BelgoMarkt, een supermarkt die uitsluitend Belgische producten verkoopt, opent een eerste vestiging in Brussel en raakt al op de openingsdag volledig uitverkocht. Een andere lokale keten, D’Ici, opent een tweede vestiging, in Hannuit. En de Franse bioketen Bio C’Bon opent een eerste winkel in Brussel.
In Zonhoven is intussen sprake van een ware supermarktoorlog. Albert Heijn opent er namelijk zijn 41ste winkel en Colruyt is er op zoek naar een groter pand. Lidl, Spar, Aldi, Alvo en AD Delhaize zetten zich schrap… Lidl maakt bovendien bekend dat het de komende vijf jaar zo’n half miljard gaat investeren in expansie. 50 nieuwe winkels zullen 2.000 nieuwe banen opleveren. De focus ligt op Brussel.
Versmarkt CRU opent een mooie tweede vestiging, in Wijnegem. Op dezelfde dag opent Carrefour een hypergeconnecteerde hypermarkt in Koksijde. Twee tegengestelde concepten, kun je zeggen, maar beide konden ze de redactie van RetailDetail charmeren.
Juni
U bent voortaan nog beter geïnformeerd: RetailDetail Food lanceert een wekelijkse nieuwsbrief, die elke vrijdag gratis verschijnt. En of er nieuws is: de eerste A-merken doen hun intrede bij Aldi. Ferrero, Coca-Cola, Mars en P&G bijten de spits af. Het aanbod breidt stapsgewijs uit gedurende de daaropvolgende maanden. Minder goed vergaat het Makro, dat een nieuwe en zeer ingrijpende reorganisatie aankondigt.
In Neerpelt moet een mooie nieuwe Alvo na amper twee maanden alweer de deuren sluiten. Tekenend voor het concurrentielandschap vandaag: sinds de aanvraag van de vergunningen openden ook Aldi en Albert Heijn in het marktgebied, wat de oorspronkelijke marktstudie uiteraard waardeloos maakte…
De Belgische voedingssector maakt werk van gezondere voeding. Zo moet de suikerinhoud in frisdranken tegen 2020 met 10% dalen, terwijl er bij ontbijtgranen wordt gemikt op 4% minder suikers, 5% meer vezels en 8,5% meer volkoren.
Delhaize wil de focus op food behouden en verkoopt zijn dierenspeciaalzaken Tom & Co aan het management. Bio-Planet stoomt door en opent een twintigste vestiging. Amazon Fresh, de online supermarkt van de Amerikaanse e-tailer, komt dichterbij en opent in Londen. Die verrassende Brexit houdt Amazon dus niet tegen en zal naar verwachting ook Aldi en Lidl ten goede komen.
Juli
Nee hoor, niks komkommertijd… Danone koopt het Amerikaanse WhiteWave Foods, specialist in zuivelalternatieven en het moederbedrijf van het Belgische Alpro. Unilever neemt de Amerikaanse start-up Dollar Shave Club over, een scheermerk dat rechtstreeks aan de consument verkoopt en concurreert met Gillette van Procter & Gamble. En opnieuw zal een iconisch Belgisch merk van de markt verdwijnen: Quick moet plaats ruimen voor Burger King. Maar we wachten nog op de eerste remodeling.
In een eerste duurzaamheidsrapport argumenteert Aldi Nord dat prijsvechten en verantwoord ondernemen wel degelijk samengaan. Colruyt verkoopt zijn Franse foodservicedivisie Pro à Pro aan Metro. Van de opbrengst installeren ze gratis wifi in alle supermarkten.
De fusie tussen Ahold en Delhaize is nu helemaal rond. Het nieuwe supermarktbedrijf met meer dan 6.500 winkels en ongeveer 375.000 werknemers noteert op de beurs van Amsterdam en Brussel onder de ticker AD en presenteert een nieuw logo, dat een combinatie is van het leeuwtje van Delhaize en het kroontje van Ahold. De groep sommeert meteen zijn belangrijkste leveranciers naar Breda voor een hartig gesprek over inkoopcondities.
Augustus
Die inkoopcondities zou de retailer met terugwerkende kracht willen herzien, en daarmee gaat de fusiegroep in tegen de gedragscode voor faire relaties tussen aanbieders en kopers in de agrovoedingsketen, zeggen fabrikantenverenigingen in België en Nederland.
Het Italiaanse Ferrero lanceert een overnamebod op koekjesproducent Delacre. Walmart telt liefst 3,3 miljard dollar (3 miljard euro) neer voor de overname van online retailer Jet.com. Gevestigde bedrijven die startups kopen voor soms onevenredig hoge bedragen: ook dat is een trend in 2016.
Belgen kopen steeds vaker voeding in het buitenland, en dan vooral in Frankrijk, blijkt uit nieuwe cijfers van GfK. De voedingsindustrie vraagt maatregelen. Metro is Sligro voor en opent een hypermoderne zelfbedieningsgroothandel in Antwerpen, met als blikvanger een hoogtechnologische winkelserre van InFarm, waar verse kruiden geteeld worden in de winkel, onder aangepaste ledverlichting. Delhaize herziet zijn e-commercestrategie: Caddyhome wordt geïntegreerd binnen delhaize.be en consumenten kunnen hun boodschappen voortaan thuis laten leveren, een nieuwe service die meteen een onverwacht succes kent.
September
Delhaize gaat groenten telen op het dak van supermarkt Boondael in Elsene. De groep Ahold Delhaize maakt intussen weinig vrienden: merkenproducenten in België én Nederland protesteren tegen de geëiste kortingen en bovendien leggen Nederlandse franchisenemers een bom onder de organisatie met een rechtszaak.
Carrefour kondigt een proefproject aan met Simply You maaltijdboxen. Het zal een succes blijken, dat in 2017 wordt uitgerold. Maar of ze daar geld mee gaan verdienen? Concurrent HelloFresh ziet z’n omzet maar ook z’n verlies verdubbelen. In Gent opent CRU zijn derde vestiging met een grotere oppervlakte, aangepaste openingsuren en een ruimer aanbod ‘on the go’.
Douwe Egberts gaat z’n koffiefabriek in Grimbergen sluiten. Na een heel jaar welles-nietes spelen, keuren zowel de aandeelhouders van AB InBev als die van SABMiller de monsterfusie tussen de twee drankenproducenten goed. Meteen koopt AB InBev ook Bosteels, de brouwer van Kwak en Karmeliet. En RetailDetail fileert voortaan elke vrijdag het foodnieuws onder de titel Filet Pur.
Oktober
Uit de cijfers van Nielsen over 2015 blijkt dat zelfstandige supers groeien, terwijl discount stagneert. Carrefour market opent een luxueuze ‘highlife’ supermarkt in Woluwe. Carrefour Belgium lanceert bovendien de winkelformule Easy nu ook officieel.
Na Zonhoven dreigt er een supermarktoorlog in Schoten, met Aldi, Lidl en Colruyt op 300 meter van elkaar. Okay, de buurtwinkelformule van Colruyt, gaat een ‘maxi’ versie bouwen in Opwijk. De winkel barst uit z’n voegen ondanks de concurrentie van twee Colruytwinkels in het marktgebied. In Antwerpen opent foodmarkt Mercado de deuren onder grote belangstelling.
Mars neemt kauwgomfabrikant Wrigley nu helemaal over van Warren Buffett. De dorst van AB InBev is nog niet gelest: nu koopt de brouwer ook het biobier Ginette. Volgens Test-Aankoop blijft Colruyt de goedkoopste supermarkt in ons land, al sluipt Albert Heijn wel dichterbij. En Carrefour Mons Les Grands Prés wint de Comeos Mercuriusprijs.
November
Een concurrent minder voor de laagste prijzen bij Colruyt: Delhaize stopt met de lowcostformule Red Market. Tegelijk ontketent Colruyt een relletje door de collega’s van Albert Heijn te beschuldigen van manipulatie in het jaarlijkse prijsonderzoek van Test-Aankoop. Er is opluchting bij Ahold Delhaize: Albert Heijn wint de rechtszaak tegen z’n eigen franchisenemers.
De Brexit heeft onverwachte gevolgen: Toblerone verlaagt stiekem het gewicht van z’n repen om de devaluatie van de Britse pond te compenseren. Ook Maltesers verkleint z’n verpakkingen, om dezelfde reden.
Al het hele jaar zien we dalende volumes en stijgende prijzen in de slabakkende FMCG-markt, zegt Nielsen. Bovendien stijgt de promotiedruk, maar prijskortingen missen compleet hun doel.
December
In Geel opent Lidl zijn supermarkt van de toekomst, met oog voor winkelgemak en werkcomfort. In Berlijn test de discounter een multichannel-concept onder de naam Express, met een kleiner assortiment en een pick-up point. Wink, de online supermarkt van de groep louis delhaize, opent een afhaalpunt op het treinstation van Ottignies. Supermarktoorlog aflevering zoveel: Match sluit z’n supermarkt op de De Keyserlei in Antwerpen. Carrefour trekt een stevige eindsprint met de opening van 8 express-winkels in één maand.
Nooit meer de verkeerde kassa kiezen doe je bij Carrefour, dat de unieke wachtrij uitrolt in alle hypermarkten. Amazon doet nog beter en dropt een bommetjes in de supermarktwereld met de presentatie van Amazon Go, een conveniencewinkel zonder kassa’s of personeel. Ook het Italiaanse Coop innoveert, met een slimme supermarkt in Milaan. Het Colruyt-aandeel keldert na de publicatie van nochtans degelijke halfjaarresultaten: beleggers lijken geen vertrouwen meer te hebben in de kracht van de laagste prijs.
Spadel doet z’n grootste overname ooit met een meerderheidsbelang in Devin AD, de marktleider voor flessenwater in Bulgarije. Intermarché geeft z’n laatste Vlaamse winkel op. De supermarkt in Waregem wordt Carrefour market. Ook Delhaize gaat maaltijdboxen lanceren, onder de welluidende naam Click & Cook. En de keten die niet weg te denken was uit het retailnieuws in 2016 mag dit overzicht in schoonheid afsluiten: Lidl zal in het lopende boekjaar voor het eerst een grotere omzet realiseren dan de aartsrivalen van Aldi.
