Als retailers hun leveranciers niet meer onder druk mogen zetten, wat mogen ze dan eigenlijk nog wel? Zo ver is het gelukkig nog niet: Filet Pur peilt de sfeer in de sector en constateert opgelucht dat die nog flink onder nul zit. Oef!
Mes in de rug
Vroegen we ons vorige week af hoe het met het marktaandeel van Colruyt zat, nadat de nummers twee en drie, Delhaize en Carrefour, immers met triomfantelijke cijfers hadden uitgepakt? Ja, dat deden we, en omdat de marktleider pas half juni een update op de agenda heeft staan, besloot een sympathieke concurrent alvast om de cijfers dan maar zelf naar de krant te lekken. Als je je rivaal een mes in de rug kan steken, dan ga je het niet laten. Op de Belgische foodretailmarkt is de sfeer al bijna even goed als binnen de federale regering.
Want zo gaat dat in ons land: retailers mogen enkel hun eigen marktaandeel communiceren, als ze dat al willen. Een officiële ranking mag Nielsen niet vrijgeven. Omdat niet iedereen dat wil. Er is er altijd wel ééntje die dwarsligt. En ja, zolang er op de Belgische markt geen transparantie bestaat over de marktaandelen van de foodretailers, zal er geroddeld worden over de marktaandelen van de foodretailers. En zolang niet alle foodretailers akkoord zijn over zo’n transparantie, zal daar dus geen verandering in komen. België is een Europese uitzondering op dat vlak, trouwens. ’t Is maar dat u het weet.
Afgevlakte curve
Die lepe concullega had die marktaandelen natuurlijk nooit vrijgegeven als er geen eigenbelang mee gemoeid was: want inderdaad, ook in het vierde kwartaal van het kalenderjaar 2020 verloor Halle opnieuw. Sinds de lockdown in maart vorig jaar moeten ze voortdurend terrein prijsgeven, al een compleet procentpunt in totaal. Dat zal wringen, aan de Edingenseseteenweg. Je beleeft sinds de jaren tachtig onafgebroken een exponentieel stijgende curve, en plots wordt die afgevlakt door een irritant virus. Ouch!
Al is dat virus wel een handig excuus maar niet de enige verklaring voor de terugval. De groei van de buurtwinkel bijvoorbeeld, is een langetermijntrend, al zeker twintig jaar aan de gang. De pandemie heeft hoogstens voor een kleine versnelling gezorgd. Idem dito voor de demografische verschuiving richting kleinere gezinnen en verstedelijking. Die moest je van ver zien aankomen. Net als de plantaardige revolutie, die ze misschien nét iets te makkelijk aan Delhaize en Albert Heijn overlieten, de afgelopen jaren. Groeimarktje hoor: de Europese nummer drie staat voor honderden miljoenen te koop. Maar geen nood: Colruyt herpakt zich. Ze sponsoren namelijk de Veggie Challenge, die maandag van start gaat. Er hebben zich, terwijl ik dit schrijf, al meer dan 16.000 mensen ingeschreven. 16.000? Hmmmm, dat gaat wat geven…
Fake exotiek
Misschien missen ze nog een trend, trouwens. Gaat namelijk volgende maand van start bij Delhaize en Carrefour: By Oummi, een nieuw merk dat de brug wil slaan tussen avontuurlijke foodies en etnische consumenten op zoek naar convenience. Geen fake exotiek, maar authentieke klassiekers uit de Egyptische, Marokkaanse, Griekse en Turkse keuken. Binnenkort in een winkel in uw buurt. Maar nog niet bij Colruyt dus. Wel op het RetailDetail Food Congress, waarvoor u allang tickets had kunnen bestellen.
Ook op dat congres: een pleidooi om nu werk te maken van een groot ondersteuningsplan voor lokale voeding. Sinds de lockdown is lokale comfort food namelijk populairder dan ooit, maar zodra het normale leven herneemt, gaan consumenten meteen weer in oude gewoontes hervallen, vreest de VLAM. “Deze thuismatch moeten we winnen,” klinkt het. Hoe ze dat gaan waarmaken met de inzet van nudging en storytelling, dat kom je op 11 maart te weten.
Lik op stuk
Bijdragen tot de sfeer en gezelligheid in de foodretail is niet meteen de missie van Albert Heijn, begrijpen we. Zakelijkheid heerst in Zaandam. Afspraken zijn afspraken, geen ruimte voor excuses. Al zeker niet wanneer er een wereldwijde pandemie uitbreekt: zo’n virusje is géén geval van overmacht, zo heeft de retailer beslist. De aangepaste leveringsvoorwaarden zijn niet onderhandelbaar: leveranciers die het wagen om een steekje te laten vallen, mogen zich aan een stevige sanctie verwachten. Lik op stuk: je hoort als het ware Mark Rutte aan het woord.
Bij aartsrivaal Jumbo is van coronaboetes geen sprake. “Ongepast,” vindt CFO Ton van Veen. Hij kan nochtans wel wat extra inkomsten gebruiken. Met de omzet van het gele gevaar is niks mis, maar de online explosie baart zorgen: e-commerce is nog altijd verlieslatend. Automatisering moet de efficiëntie verbeteren, maar dat zal niet volstaan: de bezorgkosten moeten omhoog. Nog altijd geen spoor van die Belgische webwinkel, trouwens.
Niks misbruik
Dat je een retailer hoort pleiten voor hogere prijzen is wel uitzonderlijk. Het zijn uiteraard enkel de grote merkenmultinationals die keer op keer met ongerechtvaardigde tariefverhogingen komen aanzetten, en met territoriale beperkingen die leiden tot onverklaarbare prijsverschillen op de Europese eenheidsmarkt die er niet écht een is. Tenminste, dat zeggen de belangenverdedigers van de Europese retailers. In hun wiek geschoten zijn ze.
Dat zit zo: in Frankrijk heeft Intermarché een proces aan het been. Wegens machtsmisbruik. Machtsmisbruik? Ze hebben nochtans niks uitzonderlijks gedaan: gewoon wat leveranciers onder druk gezet door bestellingen stop te zetten, producten uit de rekken te bonjouren en grote sommen geld te eisen. De dagelijkse gang van zaken in de foodretail, kortom. Maar dat weet zo’n rechter natuurlijk niet, dus wie weet wat z’n uitspraak wordt? Dat kan grote gevolgen hebben: wég sfeer.
Pijnbank
Want eigenlijk gaat dat proces over de praktijken van retailalliantie Agecore, waar ook Colruyt lid van is. En bij uitbreiding dus over àlle internationale inkoopcombinaties. Stel je voor dat die straks geen deftige negotiaties meer mogen voeren met hun véél grotere leveranciers. Je moet zo’n multinational toch minstens de duimschroeven kunnen aandraaien, op de pijnbank leggen of aan een milde vorm van waterboarding blootstellen? Straks is het einde helemaal zoek.
Nu, de kans dat een rechter ooit een einde maakt aan die mooie tradities in onze prachtige sector, lijkt eerder klein. Hoogstens legt het hof een boete op. Pakweg 150 miljoen euro, in het geval van de Musketiers. Kleingeld, dat ze meteen weer doorfactureren aan hun leveranciers. Betalen, of we flikkeren je de rekken uit. Zo simpel is dat. Toch? Tot volgende week!
Elke vrijdag een overzicht van het FMCG-nieuws in uw mailbox? Meld u hier aan voor onze gratis RetailDetail Food Newsletter.
