Wat De Mol en Pokémon Go te maken hebben met boodschappen doen in coronatijden? Meer dan je kan vermoeden, zoals blijkt uit een alweer stevig gegrilde Filet Pur, die de zorgvuldig ontsmette vinger op de zere plek legt.
Huizen van wantrouwen
Ook al lopen we in ons kot tegen de muren op, die wekelijkse trip naar de winkel is geen uitje meer. De beleving is weg. Ja, de Mechelse asperges liggen er even hagelwit bij als andere jaren, maar ze verschaffen ons bitter weinig vreugde. De bijpassende Grüner Veltliner kan hoogstens de droefenis wat dempen. Er is geen opwinding over het paasdiner dat we zullen bereiden, bij gebrek aan gasten. We zullen ons zoals elk jaar ziek eten aan chocolade eitjes, maar dit jaar wellicht nog nét iets zieker. Wat moeten we anders?
Wat ooit een vrolijke ontdekkingstocht was langs kleurrijke versrayons en aanlokkelijke proefstandjes, is nu het equivalent van een spannende aflevering van De Mol. Elke klant, elke verkoper kan een drager van Het Virus zijn. Elke kar, elke verpakking kan besmet zijn. Om over de betaalautomaat nog te zwijgen. Huizen van wantrouwen zijn het geworden, onze supermarkten, oorden van achterdocht en angst. En voor de winkelmedewerkers is het voor alle duidelijkheid nog duizend keer stresserender dan voor de alerte shopper, met of zonder mondmaskertje. Fijn dat intussen zowat alle ketens een akkoord hebben over compensaties, met inbegrip van Lidl en Colruyt. Intussen, in het zuinige Nederland: Albert Heijn beloont z’n dappere medewerkers met een cadeaubon van 25 euro. Ik herhaal: vijf-en-twintig euro.
Domper op de paasvreugde
Ook de boekhouders worden er niet vrolijker van. Ja, de omzet maakt een mooie sprong, niet enkel met dank aan dom hamstergedrag, maar ook doordat mensen in hun kot vaker met verse ingrediënten aan de slag gaan: de keuken is de nieuwe bedrijfskantine. Vandaar dat ze zich bij Ahold Delhaize mogen verheugen in een respectabele omzetstijging van zowat 15% voor het eerste kwartaal. Maar tegenover die kerstomzet staan ook extra uitgaven. Frans Muller maakte het sommetje: meer dan 170 miljoen euro heeft dat dekselse virus het bedrijf al gekost. Dat is zowat één tiende van de nettowinst van vorig jaar. Ook de Britse marktleider Tesco kampt met gemengde gevoelens: 30% omzetplus in maart is leuk, maar één miljard (!) aan extra coronakosten, dat is dan weer een flinke domper op de paasvreugde.
Welja, crisissen zijn uitdagingen, schreef een bekende captain of industry al in 1995, in een bestseller die enkel nog tweedehands verkrijgbaar is. En dat levert dan zowel winnaars als verliezers op. De grootste winnaars zijn wellicht de leveranciers van plexi schermen: zo’n topmaand gaan ze van hun hele leven niet meer meemaken. Ook bezorgdiensten breken records. De grootste verliezers: de producenten van diepvriesfrietjes, die hun lekkernijen aan de straatstenen niet kwijt kunnen. In de winkels is dat (nog) niet zichtbaar. Waar blijven die 1+2 gratis acties als je ze nodig hebt?
Online miserie
In Frankrijk blijkt dat de drives, de supermarkten en de buurtwinkels winnen, terwijl hypermarkten en harddiscounters de losers van dienst zijn: de enen omdat ze een te verre verplaatsing vergen, de anderen omdat ze geen webshop of afhaalpunten hebben. Bij onze zuiderburen stegen de internetbestellingen met meer dan 50%, en het wonderlijke is dat de sector die toevloed grotendeels wist te behappen. Online boodschappen hebben er nu al een marktaandeel van 7,7%. Chapeau!
In ons land daarentegen blijft de online miserie maar duren. U heeft ze ongetwijfeld ook al zien verschijnen op uw scherm, de bleke collega’s en familieleden met ingevallen wangen en dikke wallen onder de rooddoorlopen ogen: dat zijn de wanhopige shoppers die elke keer opnieuw tot diep in de nacht voor hun laptop zitten, in de hoop dat er onverhoopt toch nog ergens een beschikbaar slot vrijkomt. Het is als jagen op een zeldzame Pokémon: verslavend, maar ook uitputtend en meestal tevergeefs. Hartverscheurende getuigenissen zijn het. Mensonwaardige toestanden ook.
Wie zich daarentegen door de hele heisa niet in het minst laat verontrusten, is de financiële topman van Jumbo, Ton van Veen. Zolang zijn vrachtwagens de grens nog over mogen, is er geen vuiltje aan de lucht. De Belgische winkels draaien topomzetten en de expansieplannen liggen gewoon op schema. Oh ja? Exact: dat er dit jaar nog geen enkele nieuwe winkel de deuren opende, dat was gewoon zo voorzien. Die twaalf tot vijftien gele supermarkten waren allemaal voor het najaar ingepland. Weten we dat ook weer. Dat een actiecomité erin slaagde de geplande vestiging in Roeselare van tafel te vegen, ook dat was wellicht gewoon ingecalculeerd. Toch?
Virtueel vergaderen
Always look on the bright side of life: dat coronavirus tast dan wel de longen aan, blijkbaar blijven de hersencellen buiten schot. De crisis stimuleert alleszins de creativiteit. We zien nieuwe zakenmodellen en wonderlijke samenwerkingen ontstaan, tussen maaltijdbezorgers en supermarkten bijvoorbeeld, of tussen Carrefour en z’n streekproducenten. Mooi is de alliantie tussen Delhaize en Decathlon: om de overtollige calorieën van die lamsbout en die onvermijdelijke Brunello di Montalcino te compenseren, gris je meteen ook een springtouw en een yogamatje mee. En aan Colruyt levert de sportketen gemotiveerde en topfitte medewerkers die zich thuis toch maar zitten te vervelen. Goed gezien!
Geheel in de tijdsgeest afgesproken tijdens een virtuele vergadering ongetwijfeld – en alleszins niét bezegeld met een forse handdruk, een oude gewoonte die we mogelijk definitief moeten afleren. Intussen komen we steeds meer tot het besef dat heel wat meetings – en ook de verplaatsingen die ermee gepaard gingen – hoegenaamd niet essentieel zijn. Wordt dat een blijvertje? Al veroorzaakt die blitse videoconferentietechnologie toch ook heel wat verwarring, hoor: terwijl ik in een Zoom-meeting was, kreeg ik via Messenger de vraag waarom ik op bezet stond in Teams en of we straks konden Skypen. Oh, en vanavond WhatsApperitief met de collega’s, niet te vergeten. Het is me wat, dat nieuwe werken. Een mens zou bijna terug naar de goeie ouwe fax gaan verlangen. U niet? Ook al wordt het in zeker opzicht een onzalige Pasen, vergeet toch niet te genieten van uw lang weekend. Want ja, maandag moeten we niet naar het werk hé! Profiteert ervan! En tot volgende week!
Elke vrijdag een overzicht van het FMCG-nieuws in uw mailbox? Meld u hier aan voor onze gratis RetailDetail Food Newsletter.
