“Geen boeren, geen bier”: oei, dat was even schrikken. Boos zijn onze agrariërs nochtans niet: enkel bezorgd. Dus stunten onze foodretailers volop met filet pur en ander vlees van hier. Maar niet met komkommers.
Hartelijk gelachen
Nee, komkommertijd is het allesbehalve in de foodretail. Immers, de komkommers die je vandaag in de winkelrekken aantreft, zijn niet de vruchten van de noeste arbeid van onze boeren, die dezer dagen wel wat beters te doen hebben dan hun serres verwarmen. In het beste geval (bij de Colruyt, deze week) komen die groenten nu uit Spanje. Dat is tenminste nog wél een EU-land, maar toch: ze lachen daar eens hartelijk met de kwaliteits-, milieu- en stikstofnormen die onze zorgzame overheid ons oplegt voor onze eigen bestwil. En toch protesteren ze ginds ook.
Er zijn minstens tíén redenen te bedenken waarom boze landbouwers in Halle de inhoud van enkele camions uit het zuiden op het wegdek dumpten en in het hele land onze snelwegen blokkeerden. En wellicht nog veel meer ook: we hebben ze hier netjes opgelijst. Geen nood: Ursula Von der Leyen gaat nu al die problemen tegelijk oplossen. Met een panelgesprek. Komt helemaal goed. Maar wie verwacht er nog doordacht beleid van onze vele regeringen, met verkiezingen voor de deur?
Gegijzeld
Gelukkig schieten onze foodretailers ter hulp met ongeziene promoties om de consumptie van lokale landbouwproducten naar ongekende hoogten te stuwen. Semaine Dingue bij Intermarché: vijf kilo vlees kopen, drie kilo gratis erbij. Hopla! Normale hoeveelheden voor een doorsnee Waals gezin, waar ze niet aan veggie donderdag doen, immers. Bij Carrefour ging het van een kilo gehakt kopen, anderhalve kilo gratis. Enzovoort. Zo heb je geen goedkope kip uit Brazilië of steak uit Argentinië nodig. Maar toch legden die ondankbare agrariërs het ene na het andere depot lam.
Ook winkels kwamen in het vizier, trouwens. De actievoerders lijken vooral onze fiere marktleider te viseren. Die vond het nodig om enkele “misverstanden” recht te zetten in een persbericht. Want dat de landbouwcrisis werkelijk de schuld zou zijn van de supermarkten, die iedereen meesleuren in hun heilloze race naar de bodem? De retailers begrijpen het niet: “Boeren gijzelen hun grootste partner”, reageren ze. En ze verdienen zelf ook al niks. Wie dit weekend verse groenten wil eten, zal zich tot de Nederlandse indringers moeten wenden. Of tot Carrefour: geen eigen distributiecentra meer hebben, blijkt dan toch niet zo nadelig, soms.
De schuld van de shopper
Of is er nog een andere kant aan het verhaal? “Allemaal de schuld van de consument”, volgens de chief economist van één van onze grootbanken, die in La Libre als een boer op klompen verkondigt dat shoppers de problemen kunnen oplossen door niet langer op zoek te gaan naar de laagste prijs. Welja: hij heeft wellicht goed geboerd, dus hij kan zich dat permitteren.
Groenten stegen meer dan 40% in prijs de afgelopen twee jaar en dat blijkt dus nog niet genoeg. Moet en zal voeding nog duurder worden dan ze al is? Het valt te vrezen. Gezinnen besteden vandaag minder dan 15% van hun budget aan eten. Dat was ooit het dubbele. Maar toen gingen we niet om de drie weken op citytrip, hadden we geen smartphones en was vastgoed nog betaalbaar. Andere tijden.
Volgens marketingconsultants, die zelden blijk geven van boerenverstand, is het dan weer de schuld van de landbouwers zélf, die zo dom zijn om generieke producten op de markt te brengen. Dat ze een merk lanceren! Dan kunnen ze met ándere inkopers gaan onderhandelen over tarieven, condities en marges arrière. Ze zullen hun lol niet op kunnen. In boycotten zijn ze al goed, het is een begin.
Slaafvrije groenten
Misschien kan er iemand een keurmerk voor slaafvrije groenten van bij ons lanceren? Want de schrijnende situatie waarin onze akkerbouwers en veehouders zich bevinden, vertoont treffende gelijkenissen met die van de cacaoboeren in het zuiden, zou je haast gaan denken. Ook bij ons is er immers sprake van kinderarbeid (de kroost werkt mee op elke boerderij), en aan slavernij grenzende uitbuiting.
Rond de evenaar is van boerenprotest geen sprake. Tja, daar hebben ze amper tractoren om rotondes mee te blokkeren. Ook weinig rotondes, nu ik eraan denk. Ze kunnen er gelukkig wél rekenen op de wilde weldoeners van Tony’s Chocolonely, die hen een leefbaar inkomen garanderen, ook als hen dat zelf nog verliescijfers oplevert. Nu ook met de steun van Jumbo. En een recordgroei in België, vorig jaar. Al is er niet noodzakelijk een verband tussen die twee laatste vaststellingen.
Sjoemelwater
Er zitten overigens wél enkele marketingtalenten bij die landbouwers, hoor. Prijs voor de beste tractorslogan, voorlopig: “Geen boeren, geen bier”. Hola, dát komt tenminste stevig binnen. Iemand die voeling houdt met z’n doelgroep, zoals het hoort. De stelling geldt ook voor alcoholvrij bier, trouwens.
Want ja, donderdag is die fameuze Tournée Minérale alweer begonnen, dit jaar nog een dag langer ook, tot overmaat van ramp. Let wel een beetje op wat u drinkt, als het geen Duvel of merlot mag zijn: met zowat één derde van het flessenwater is gesjoemeld. Een watergateschandaal met een wel érg ongelukkige timing.
Maar bon, als de boeren niet meer klagen, nadert het einde der dagen, zegt het spreekwoord. En ook al lijkt het met de wereld helemaal de verkeerde kant op te gaan, onze gekke tradities houden toch maar mooi stand. Ik ga een pannenkoek eten, zoals miljoenen andere Belgen vandaag. Flamberen gaan we niet doen, uiteraard. En u? Tot volgende week!
