Albert Heijn moet zijn expansie stoppen en Colruyt zou het ook eens over wat anders mogen hebben dan de laagste prijs. Dat zegt Adri van Tol, die na een loopbaan van 45 jaar in België én Nederland de retailers door en door kent, en nu geen blad voor de mond meer hoeft te nemen…
Honger naar succes
Gedurende decennia was salesprofessional Adri van Tol een echte bruggenbouwer tussen Nederland en België, met functies op Beneluxniveau in FMCG en doe-het-zelf, bij onder andere BAT, Nestlé, Bison en Nedac Sorbo, en als sales- en marketingconsultant bij zijn eigen adviesbedrijf Talentprof. Het is mooi geweest: nu gaat hij 100% voor zijn andere passie, namelijk varen. Als sluitstuk van zijn boeiende carrière kwam er wel eerst nog een boek: “Honger naar succes” vat 45 jaar retailervaring samen in sterke verhalen, leuke anekdotes en prikkelende zienswijzen.
Voor RetailDetail voldoende aanleiding om de ervaren manager enkele vragen voor te leggen over het commerciële landschap in de Benelux. Wat komen die Nederlandse foodretailers eigenlijk zoeken in Vlaanderen, en hoe schat hij hun slaagkansen in?
“Hou het simpel”
Voor Albert Heijn België heeft van Tol niet mis te verstaan advies: “Stop met het zoeken naar verkooppunten en steek nooit over naar de Waalse kant! Als ik goed tel, zijn er nu 74 blauwe winkels waarvan 14 of 15 van Peeters-Govers: verkoop de eigen vestigingen aan Jan Peeters en maak hem, net als Jan Linders in Nederland, een superfranchisenemer. Of geef een aantal grote franchisenemers aan de grens die kans. De organisatie in België zal nooit de omvang, omzet en winst realiseren die een eigen managementteam, gebouwen en auto’s rechtvaardigt.”
Het recente akkoord met regionale keten Jan Linders in Nederland dwingt bewondering af: “Wat een fantastische zet van Marit van Egmond en haar team. Jan Linders wordt AH-franchisenemer en krijgt 100 miljoen om zijn winkels blauw te maken. Albert Heijn verandert geen letter aan z’n franchisecontract en alle grote franchisenemers halen opgelucht adem: als dit kan, is er voor hen ook weer groei mogelijk. Knap, knap, knap. Albert Heijn is qua groei in winkels klaar in Nederland. Nu optimaliseren, goed op de koopkracht van de Nederlanders letten en de assortimenten qua diepte en breedte bewaken. Voor de komende tijd is mijn advies: hou het simpel, stupid.”
“Maak Delhaize weer bruisend”
Van Tol ziet dat Delhaize de afgelopen jaren de winkels mooi heeft opgefrist: “De oude garde aan het hoofd is vertrokken. Ik snap dat het even zonder ‘die lastige oude Belgen’ moest, maar laat nu weer volop jonge talenten toe in het managementteam. Maak het weer bruisend! Delhaize was ooit het mooiste en meest bekende levensmiddelenbedrijf in België. Geef hen een paar mooie AH XL locaties in Nederland. Goed voor de dynamiek binnen zowel Delhaize als AH. En zet op de gehele Delhaize organisatie een leuke jonge Belgische leider. Wij Nederlanders vinden Belgen leuk en zijn ‘stikbenieuwd’ naar die Belgische winkels en hun assortimenten, als ze straks verschijnen in grote plaatsen – niet te dicht bij de grens beginnen.”
In Nederland neemt de inkoopcombinatie SuperUnie een unieke positie in op de markt: een groepering van familiale en regionale supermarktbedrijven die achter de schermen samenwerken. “Ik las dat Dick Roozen SuperUnie gaat verlaten per 30 april en dat Boudewijn van den Brand het stokje van hem overneemt. Die laatste heeft een geweldige job gedaan in het uitbreiden van het aantal verkooppunten bij Lidl in België. Ik denk dat zijn opvolger met name op de winstgevendheid zal worden gepind. En dat is weer goed voor Aldi en Colruyt.”
Nettorama en Colruyt: perfect in positie
“Ik verwacht geen schokkende dingen binnen SuperUnie: de leden hebben hun handen vol aan het opfrissen en/of gelijktrekken van het winkelbeeld en de formules. De grote winst zit hem al jaren in het organiseren en combineren van de backoffice. Over Nettorama (een Nederlandse merkendiscounter, nvdr) zit iedereen al jaren te filosoferen. Als merkartikelenjongen vind ik eigenlijk (ook al jaren) dat Procter & Gamble of Unilever ze stiekem moeten kopen. Dat zou veel margewinst opleveren voor henzelf en voor heel retail-Nederland.”
Colruyt heeft het lastig met de toegenomen concurrentie op de Belgische markt, maar de positionering zit goed, denkt van Tol. “Als het wheel of retailing weer gaat draaien onder invloed van recessie en koopkrachtverlies, zullen assortimenten moeten ‘verarmen’ en zal het winkelbeeld moeten worden aangepast. Nettorama in Nederland en Colruyt in België zitten dan perfect in positie. Als Colruyt dan zachtjes zijn pluspunten gaat benoemen en het niet meer alléén over de laagste prijs heeft, zouden dat nog wel eens de knallers van 2023 kunnen worden.”
De waarde van de wekelijkse boodschappenkar
“Zowel Jef Colruyt als Jaap Bastmeijer (de topman van Nettorama, nvdr) kennen hun consumenten in deze moeilijke tijden als geen ander. Hun winkels hebben het imago, het prijspeil, de grootte en diepte van het assortiment en het winkelbeeld dat aansluit bij die positionering. Daarnaast hebben zij het winkelpersoneel dat hun consument herkent en hun taal spreekt. En bovenal weten zij dat de consument in de prijs van ‘een winkelkar vol boodschappen’ denkt en zorgen zij ervoor dat de verleiding tot extra (impuls)aankopen beperkt blijft. De waarde van de wekelijkse boodschappenkar bepaalt of je als goedkope of dure winkel wordt betiteld.”
“Jumbo heb ik voor het laatste bewaard en ik twijfel zelfs of ik er iets over moet schrijven. Wat hier in een paar maanden aan de top is gebeurd is gewoon dramatisch. Karel is overleden, Frits kan en mag als bestuurder met (waarschijnlijk) straks een strafblad niet meer terug, Colette heeft nooit een leidende rol willen hebben en haar man Raymond Cloosterman van Rituals, die het zou kunnen, gaat haar daar niet voor de voeten lopen. Daar komt nog bij dat ik persoonlijk, als ik kijk naar de avontuurlijke geest van Frits en het constant lopen op het randje van wat moet, kan of mag, ook nog kan begrijpen hoe dit is kunnen gebeuren.”
“Jammer dat Sander van der Laan net een nieuwe baan heeft gevonden. Met zijn food en non-food achtergrond was hij de juiste man op deze plek geweest. Ik hoop oprecht dat de familie hier snel uitkomt. Ik vind hen topondernemers, hele lieve mensen met hart voor hun personeel. Nee, dit wens je niemand toe en zeker de familie van Eerd niet!”
