Afwegingstabel
De omzendbrief biedt lokale besturen alvast een praktische tabel bij het afwegen of de inplanting van een nieuwe winkel al dan niet past bij de gewenste locatie. Zo zijn baanwinkels in dorpskernen niet echt geschikt, evenmin als winkelverlinting. Winkelontwikkeling op steenwegen in stedelijk gebied is volgens de omzendbrief niet per definitie ongeschikt, in de binnensteden dan weer wél.
In de omzendbrief staan ook positieve en negatieve elementen die de beslissing in deze of gene richting kunnen bijsturen. Positieve elementen zijn onder meer de bundeling van het ruimtegebruik, de herwaardering van een locatie of de versterking van de kern. Als negatieve doorslaggevende factoren somt de omzendbrief onder meer de ligging op in natuurgebied, in agrarisch gebied of op bedrijventerreinen. Ook de impact op de mobiliteit is evenwel een cruciaal element.
Unizo en NSZ positief
Unizo is alvast positief over het ontradingsbeleid van de Vlaamse regering ten opzichte van baanwinkels buiten de stad. “De omzendbrief is een belangrijk instrument, aangezien de aangroei van grootschalige detailhandel nog steeds sterk doorgaat”, reageert ondernemersorganisatie Unizo. Zo kwam er in 2010 nog bijna 300.000 m² winkeloppervlakte bij, een ietsje boven het jaargemiddelde van de afgelopen 5 jaar. “Circa 40% van de aanvragen heeft daarenboven betrekking op baanwinkels. Deze brief schept alvast een duidelijk richtinggevend, evenwicht en noodzakelijk kader”, aldus nog Unizo.
Het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen ziet in de omzendbrief een “goede eerste aanzet om kleine en lokale winkels in het centrum van steden en gemeenten te beschermen. Die aanpak komt niets te vroeg. Het aantal lokale voedingswinkels is op tien jaar tijd bijna gehalveerd (van 8.000 naar 4.200). Het aantal slagers is in diezelfde periode eveneens gehalveerd (nu nog 2.500). Ook het aantal bakkers nam de laatste tien jaar af van 5.500 naar 4.000. Andere vormen van detailhandel hebben het eveneens erg moeilijk, mede omdat grootschalige winkelprojecten aan de rand van de stad of de gemeente overal als paddenstoelen uit de grond schieten.”
Quid Uplace?
Opvallend: zowel Unizo als het NSZ verwijzen in hun reactie naar het op stapel staande megashoppingproject Uplace in de kanaalzone van Machelen-Vilvoorde. Volgens Unizo zou “de inplanting van perifere shoppingcentra, zoals het winkelcomplex Uplace, de toets van het afwegingskader moeilijk doorstaan”.