“Minderjarigen die er ouder dan 18 uitzagen”
Dat de Loterij mystery shoppers inzet, daar konden Unizo en NSZ nog mee leven. Dat die er ouder dan 18 uitzagen en de krantenverkopers dus op het verkeerde been werden gezet, schoot de zelfstandigenorganisaties echter in het verkeerde keelgat. Vooral omdat de sancties niet mis zijn: bij een overtreding verliest de uitbater zijn jaarlijkse bonus, goed voor 1% van de jaaromzet. Bij een tweede overtreding schorst de Loterij bovendien de licentie voor twee weken, en bij een derde overtreding trekt ze de licentie volledig in.
Na overleg met de organisaties heeft de Nationale Loterij nu haar boetesysteem aangepast. Wie een eerste keer tegen de lamp loopt, ziet zijn jaarbonus verminderen met 10% van zijn gemiddelde wekelijkse omzet aan loterijproducten. Bij een tweede overtreding gaat er 40% af en bij een derde overtreding 60%. Pas bij een vierde overtreding volgt nu een volledige intrekking van de licentie. Belangrijk voor wie deze zomer tegen de lamp liep: het nieuwe systeem gaat met terugwerkende kracht in vanaf 1 januari 2011.
Unizo en NSZ al bij al tevreden
Unizo (en de bij haar aangesloten sectororganisatie van de dagbladhandel VFP) en het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen zijn tevreden met het resultaat van het overleg. “De hele procedure rond het verkoopverbod van loterijproducten, alcohol, tabak… is in de praktijk niet gemakkelijk toe te passen en geeft vaak aanleiding tot heel wat discussies met klanten”, zegt Unizo. Er is volgens hen echter niets op tegen heeft dat overtreders gesanctioneerd worden: “Overtredingen bestraffen met een straf die in verhouding is, komt de eerlijke concurrentie onder de winkeliers ten goede”, al blijft Unizo het inzetten van “loktieners” een verwerpelijk idee vinden.
Ook NSZ-voorzitter Christine Mattheeuws spreekt van een “fair compromis”. Uiteraard hadden we deze boetes liever volledig afgeschaft gezien, maar daar kon de Nationale Loterij niet op ingaan. De krantenhandelaar wordt minder hard op de vingers getikt en ziet vooral minder centen ingetrokken worden. Bovendien riskeren nu enkel hardleerse overtreders een intrekking van de licentie. Ondertussen blijven we alle krantenwinkels aanraden om uiterst waakzaam te zijn en jongeren, zelfs wanneer ze er 18 uitzien, naar hun identiteitskaart te vragen.”