Vierkoppige jury
De Nationale Loterij trekt het aantal controles met zogeheten mystery shoppers op: terwijl het overheidsbedrijf de voorbije jaren enkel tijdens de maand augustus “loktieners” op pad stuurde, gaat ze dat nu het hele jaar door doen. Er staan nu al 1.600 controles op de planning. Bovendien kunnen de krantenwinkels tot vier keer per jaar het bezoek van mystery shoppers verwachten.
De voorbije jaren kregen die controles steevast flink wat kritiek, omdat de Loterij jongeren inzette die er “te oud” uitzagen, aldus de betrapte krantenverkopers. Die voelden zich dan ook in de val gelokt. “We kregen te veel van die klachten”, bevestigt Stefanie Gelaude van de Nationale Loterij in Het Nieuwsblad. “Daarom gaat een vierkoppige jury die tieners nu screenen.”
NSZ “not amused”
In een eerste reactie dringt zelfstandigenorganisatie NSZ er bij de Loterij op aan om “enkel jongeren in te schakelen die er duidelijk nog geen 18 uitzien. Het overheidsbedrijf beloofde dat vorig jaar ook al te doen, maar de vele klachten die we toen kregen bewezen het tegendeel“, klinkt het ietwat sceptisch bij het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen.
De organisatie wijst er nog eens fijntjes op dat uitgerekend de Nationale Loterij vorig jaar zelf in de fout ging door zelf krasbiljetten te verkopen aan minderjarigen op festivals als Marktrock.
Het NSZ raadt krantenverkopers hoe dan ook aan om “voortaan het zekere voor het onzekere te nemen, echt op veilig te spelen en bij de minste twijfel steeds de identiteitskaart van de koper te vragen, zelfs al blijkt die achteraf meerderjarig. Krantenhandelaars kunnen er steeds bij vermelden dat ze daartoe verplicht zijn om geen boete te riskeren.”
“Sluitende controles vaak onmogelijk”
“Bovendien zijn de winkeliers en hun medewerkers in de praktijk vaak niet in staat sluitende controles te doen en kunnen de betrokken jongeren allerlei sluikmethodes gebruiken: ruim zestig procent van de verkopers kreeg al te maken met jongeren die liegen over hun leeftijd”, klinkt het ook bij Unizo.
De ondernemersorganisatie wijst erop dat het probleem overigens niet beperkt blijft tot krasbiljetten: dat is ook het geval voor andere geviseerde producten, zoals rookwaren.
Slechts 10% handelaars niet in orde
Nochtans leven negen op de tien winkeliers de wetgeving na, benadrukt Unizo; en dat ondanks de verbale agressie (in 20% van de gevallen), de fysieke agressie (5%) en het klanten- en dus omzetverlies (bij 44%) die daar het gevolg van zijn.
De betrokken sectoren zeggen in elk geval bereid te zijn tot constructieve medewerking en overleg, maar eenzijdige controles en sancties van de hand te wijzen. “Winkeliers opzadelen met een breed maatschappelijk probleem is onaanvaardbaar en lost in de praktijk niks op”, aldus nog Unizo.
