Stijgende leegstandscijfers en dalende huurprijzen illustreren de impact van de coronapandemie op het winkelbestand. Retailers houden hun netwerk kritisch tegen het licht, maar zien ook dat e-commerce z’n limieten heeft.
Dalende vraag
De cijfers die vastgoedadviseur JLL publiceert in z’n terugblik op het uitzonderlijke retailjaar 2020 ogen bepaald niet rooskleurig: de leegstand steeg tot 9,4%, de huurpijzen staan onder druk en er zitten maar weinig nieuwe retailprojecten in de pijplijn. De vraag naar winkeloppervlakte daalde fors met 17%. Vooral in de winkelcentra (-59%) en de winkelstraten (-29%) was er een sterke terugval, terwijl retailparken een minieme stijging kenden met 1%.
De tophuurpijzen dalen dan ook verder, tot 1600 euro per vierkante meter op de Meir en 1300 euro per vierkante meter in winkelcentra als Woluwe en Wijnegem. Retailers bekijken hun winkelnetwerk kritisch en heronderhandelen contracten. Ze zijn meer dan ooit bereid om te verhuizen als ze een betere deal kunnen sluiten – zoals Triumph doet op de Meir. Kortom, de sector wordt flink dooreengeschud.
Supermarkten boven
Toch toonden bepaalde sectoren zich erg dynamisch. Supermarkten namen driemaal zoveel vierkante meters op als in 2015. Albert Heijn, Jumbo en Lidl kenden de sterkste expansie. Ook in de sector interieur en decoratie ging het goed, met Jysk, Maisons du Monde en Overstock Home als uitschieters. “Nu mensen thuis zitten hechten ze meer belang aan hun interieur,” weet Head of Retail Evelien Van Hoecke. In de foodservicebranche zijn Hawaiian Poké Bowl en Belchicken dynamische spelers, ook Action en vanHaren (dank zij de overname van 40 Brantanowinkels) kenden een sterke expansie. Mode daarentegen is teruggevallen tot één derde van het niveau van vijf jaar geleden. “Er komt een shake-out.”
De Belgische retailmarkt mocht maar weinig nieuwkomers verwelkomen afgelopen jaar. Luxemerk Elisabetta Franchi kwam naar Brussel, kinderkledingmerk Mayoral debuteerde in Charleroi, digitale bank Aion opende een flagship op de Guldenvlieslaan, Miele opende een belevingscentrum op de Louizalaan en juwelenmerk Lucardi kwam naar Wijnegem. 2020 betekende ook de start van Dunkin’ en van het elektrische automerk Polestar in België.
Nieuw evenwicht
De leegstand is het hoogst in de provincie Henegouwen (12,7%) gevolgd door Limburg, waar de opening van het nieuwe project Quartier Bleu toch een impact had op de Hasseltse binnenstad. Dat was één van de weinige nieuwe retailprojecten afgelopen jaar, naast Turnova in Turnhout, het Frunshopping park in Bertrix en retailpark Parenthèse in Gosselies. Voor volgend jaar zitten er nauwelijks nieuwe projecten in de pijplijn: ze worden herzien, uitgesteld of geannuleerd. Enkel de opening van retailpark Malinas in Mechelen en de uitbreiding van het Westland Shopping Center zijn zekerheden.
Sombere vooruitzichten dus? Zolang het toerisme niet herneemt zal het moeilijk blijven voor de retail, denkt Evelien Van Hoecke. “Mensen stellen nu bepaalde aankopen uit tot ze weer volop kunnen winkelen. Zeker de jongere generatie wil weer buitenkomen, mensen ontmoeten en reizen zodra het kan. Online shoppen heeft immers z’n limieten bereikt: retailers zien waar het plafond zit, er ontstaat een nieuw evenwicht. Er zal één en ander veranderen in de relatie tussen verhuurders en huurder: retailers vragen meer flexibiliteit en verhogen ook hun verwachtingen inzake duurzaamheid. Nieuwe concepten maken opgang, zoals tweedehands of verhuur. Winkels worden multifunctioneel en integreren nieuwe functies zoals testen, demo’s en beleving in synergie met online.”
Leegstand per provincie (JLL/Locatus)