Het was een blij weerzien, tussen de shoppers en de winkels. Wat leren we, een week na de Grote Heropening? Is de basis gelegd voor een duurzaam herstel? Vijf conclusies.
1. Opluchting overheerst
Er was vooraf gevreesd voor overrompeling, voor een stormloop, voor chaos. Er waren twijfels bij de haalbaarheid. Zouden alle winkeliers wel klaar zijn om de maatregelen strikt te doen naleven? Zou de consument de nodige discipline aan de dag leggen? Het antwoord op die vragen is positief. Goed, het éénrichtingswandelverkeer in sommige straten is iets waar mensen duidelijk nog aan moeten wennen. En er stonden files bij de populairste ketens. Maar in de wachtrijen en in de winkels verliepen de eerste dagen na de heropening rustig en correct. Nu maar hopen dat de coronacijfers straks geen heropleving tonen… En bovendien: de verkoopcijfers waren redelijk goed. Heel wat retailers meldden dat ze op 80 à 90% zaten van het niveau van vorig jaar, sommige gingen daar zelfs boven. Ook in Nederland benaderen de omzetten stilaan weer die van vorig jaar. Er is hoop.
2. De fysieke winkel is terug van nooit weggeweest
Het was meteen duidelijk: de consument snakte naar de heropening, de winkeliers ook. Aandoenlijk waren de vele affiches met de boodschap “We hebben jullie gemist”. Hoe hard e-commerce ook gegroeid is tijdens de lockdown – en dat hogere aandeel zal niet zomaar wegsmelten – de fysieke winkel blijft wel degelijk in de gratie, niet alles gaat online. Niet alles wordt louter ‘runshoppen’, trouwens: er was nog steeds ruimte voor een béétje fun. Shoppen blijft nu eenmaal een favoriete vrijetijdsbesteding voor heel wat mensen, ook in moeilijke coronatijden. Ze kunnen die afleiding wel gebruiken.
3. Dezelfde winnaars voor en na de lockdown
Niet iedereen heeft een even succesvolle week achter de rug: de baanwinkels haalden het ruim van de stadswinkels en de overdekte winkelcentra. Wellicht spelen daar verschillende factoren: de open ruimte, de makkelijke bereikbaarheid en gratis parking, het prijsimago, de angst voor te grote drukte in de stadscentra, de nadruk op runshoppen… Ook was er beduidend meer belangstelling voor bepaalde internationale ketens dan voor de lokale boetiek. De namen van de grote winnaars zijn gekend: Ikea, Decathlon, Action, Primark, Kruidvat, Hema… Dat waren doorgaans ook al de winnaars voor de coronacrisis, uiteraard. Ook de schoen- en sneakerwinkels kregen veel volk over de vloer, net als de telecomwinkels. De overdekte winkelcentra hadden dan weer de pech dat het mooi weer was…
4. Wachtrijen zijn het nieuwe normaal
Shoppers waren het al gewend om in de rij te staan wachten voor de supermarkt, de doe-het-zelfzaak of het tuincentrum. Nu staan ze ook al de hele week in de rij voor de Action, de Ikea, de Hema, de Proximuswinkel en nog een paar ketens. Het is een logisch gevolg van de beperking van het aantal klanten in functie van de winkeloppervlakte. Het goede nieuws is, dat shoppers het er blijkbaar voor over hebben om soms tot een uur aan te schuiven. Die motivatie kan de komende weken wegebben. Het minder goede nieuws is dat retailers hun organisatie en kostenstructuur moeten aanpassen aan die dosering: ook al ligt de conversie hoger, ze kunnen gewoon minder klanten verwerken per uur of per m², terwijl de kosten door de voorzorgsmaatregelen wel hoger liggen. Dat wordt rekenwerk.
5. De solden zijn al begonnen
De zelfstandigenorganisaties kloppen zich op de borst omdat ze een uitstel van de soldenperiode uit de brand hebben gesleept: de sperperiode begint op 1 juli, de koopjes volgen in augustus. De bedoeling van dat uitstel is de handelaars wat meer zuurstof te geven, door ze de kans te bieden hun zomercollectie nog gedurende twee en een halve maand aan de volle prijs te verkopen. Dat is echter slechts theorie, want in de praktijk zijn de solden al begonnen: heel wat ketens pakken uit met bijzonder stevige kortingen, van -50% tot zelfs -70%. Dat is perfect wettelijk – althans totdat de sperperiode begint. Het is ook perfect begrijpelijk: retailers hebben na de verplichte sluiting dringend cash nodig, om de wintercollecties te kunnen betalen. Wat doet de consument, die de keuze heeft om binnen te stappen bij een winkel die korting geeft, of bij een winkel die geen korting geeft? Veel ketens zullen zich verplicht zien mee te stappen in het promotie-opbod. Dat lijkt nu eenmaal onvermijdelijk…
