Is retail in een staat van oorlog? JBC-topman Bart Claes vindt van wel, maar hoe zag 2019 er voor anderen uit? Onze redactie zag ondanks een aantal pittige veldslagen vooral een jaar vol goede voornemens.
Oorlog of grote kuis?
Toen Gino Van Ossel 2019 op een uitverkochte RetailDetail Night vooral meer van hetzelfde noemde, vergat hij misschien toch even zijn roze bril op te zetten. Ja, het gebakkelei over Neo, Uplace en co gaat onverstoord verder. Ja, er blijven betreurenswaardig veel banen verdwijnen, van Smatch tot C&A, maar steeds vaker gaan herstructureren en investeren, openen en sluiten hand in hand. Zo ruilt Zeeman druilerige Nederlandse dorpen in voor zonnigere oorden, lanceert Carrefour aan de lopende band nieuwe concepten en legt Hema haar eitjes in zoveel mogelijk nieuwe mandjes terwijl ze thuis ‘grote kuis’ houdt. Grootmoeders wijze raad om eerst voor de eigen deur te vegen, werd in 2019 hartelijk weggewoven.
Wel gingen retailers er met de grove borstel door het afgelopen jaar, met onder andere de verdwijningen van Thomas Cook, Hudson’s Bay, Pabo en zelfs het jongerentrio Forever 21, New Look en River Island. Als er wordt beknibbeld op baby’s, weet je dat het harde tijden zijn. Volgens JBC leven we zelfs in een staat van oorlog. Dat mag niet verwonderen, als je ziet wat voor geschut rivaal FNG bovenhaalt.
Het jaar van de fysieke winkel
Toch valt het op dat onze redactie het woord faillissement in 2019 slechts 14 keer in de mond hoefde te nemen, tegenover 20 maal in 2018. Het is stil waar het nooit waait, en stil is het in retailland nooit meer: vooral Jumbo deed heel wat stof opwaaien in het voorbije jaar en belooft nog een heuse storm te gaan veroorzaken. Maar ook het gerommel bij Blokker, Veritas, Metro en Media Markt zal ongetwijfeld nog verder pruttelen in het nieuwe jaar.
2019 was ook een jaar waarin stof ging liggen en, wie had het enkele jaren geleden durven voorspellen, vooral het jaar van de fysieke winkel: Coolblue duwt voluit op het fysieke gaspedaal met zelfs XXL-winkels, Ikea duikt in de steden op, Decathlon trekt een spurtje en ToyChamp verrijst uit de assen van gevallen concurrenten. In het Franstalig landsgedeelte hebben onder andere Tape à l’œil en nieuwkomer Centrakor grootse ambities, terwijl de parafarmaciestrijd zich naar de supermarkten verplaatst: Newpharma kiest Colruyt als bondgenoot, Medi-Market zoekt dekking bij Carrefour.
Wie zegt dat je in de winkelstraten niet meer kunt groeien? Primark opende dit jaar zowaar negentien nieuwe winkels, waarvan nul webshops. Als zelfs Zalando en Alibaba meer dan ooit voor de bakstenen gaan, weet je het wel. Tieners blijken immers nog steeds het liefst van al in de fysieke wereld te gaan shoppen, tenminste als er ook effectief iets te beleven valt.
Robots overal, behalve op de fiets
In die fysieke winkels zeggen we alvast vaarwel aan de kassa: na de supermarkten gaat nu ook non-food kassaloos. Hema begint nog voorzichtig een proef met zelfscannen, bij Decathlon en Saturn wordt het systeem al in de winkels uitgerold. Daar rollen overigens ook steeds meer robots rond: Belgische computerketens Auva en Computer Checkpoint hadden een Europese primeur te pakken met hun onthaalrobots, die klanten voortaan in de winkels verwelkomen, en bij Zalando kan je bestelling door robot Toru zijn ingepakt.
In afwachting van de beloofde bezorgrobots, werd in het voorbije jaar nog heel wat heen en weer gesnord door koeriers. Je kunt wel stellen dat 2019 het jaar van de thuisbezorging was, als zelfs Colruyt, waar ze doorgaans niet te vinden zijn voor veel verwennerij en tierlantijntjes, en discounter Lidl er gretig mee aan de slag gaan. Zien ze hun kans schoon nu het toch niet meer allemaal gratis hoeft?
Met de beste voornemens
In elk geval was het een jaar vol goeie voornemens. De nieuwjaarsresoluties bleven in 2019 zelfs het hele jaar doorleven: geen enkele zichzelf respecterende multinational kon nog zonder eigen klimaatdoelstellingen en ambitieuze beloftes. Zijn ‘s werelds grootste bedrijven een geweten geschopt door een 16-jarige met vlechtjes en haar internationale Gen Z-achterban?
Van tweedehands tot het leasen van meubelen en broeken, de consument lust er wel pap van. Veganistische pap met een groene A-score weliswaar, want de Nutri-Score laat ons allemaal gezonder eten en vlees is in 2019 echt helemaal passé gebleken. Liever eten we bio en lokaal, zoals de groei van ketens als The Barn en Be O bewees. Winkelhieren werd zelfs woord van het jaar, nog voor iemand er ooit van gehoord had.
Zoete zonde versus vadertje staat
Wie niet helemaal flink was, moest dit jaar goed opletten voor vadertje staat – of Margrethe Vestager. De EU-commissaris legde behalve Google en Facebook ook Amazon het vuur aan de schenen, terwijl koekjesbakkers, bierbrouwers, appelmoesmakers en conservenfabrikanten allemaal over de knie werden gelegd. In Frankrijk kreeg iedereen van Amazon tot Black Friday ervan langs, behalve natuurlijk de luxepausen die zo goed waren om de Notre-Dame te redden – althans in woorden.
Al die goedheid maakt zondigen des te leuker, want de grootste groeier van 2019 was fastfoodketen Chitir Chicken. Ook nieuwkomers Kentucky Fried Chicken en Burger King zijn met veel enthousiasme onthaald. Er mag dus best nog wel gefeest worden, zeker om het nieuwe jaar goed in te zetten.
Alsof dat niet genoeg is, geeft RetailDetail je graag nog extra reden om te vieren: ieders favoriete retailcommunity mocht in 2019 tien kaarsjes uitblazen en in 2020 verschijnen we in de Stadsfeestzaal van Antwerpen met het eerste levende retaillaboratorium van Europa. Op het RetailDetail Omnichannel Congress op 6 februari kun je het komen ontdekken.
