Vrijdag visdag, al is het dan een visje van derde garnituur. Liever een futuristische Filet Pur uit de bioreactor? Als het maar voordelig is, of de overtreffende trap van goedkoop: gratis bestaat wel degelijk in de foodretail. Maar tegen welke prijs?
Bijvangst
Zullen we beginnen met enkele felicitaties? Er is per slot van rekening al genoeg negativiteit in de wereld, en soms ook in deze column. Een welgemeende proficiat daarom aan de schartong, die wederom is verkozen tot Vis van het Jaar, ook al is dat jaar al halfweg. Geen geringe prestatie, en al zeker niet voor een derderangsvis. Want laten we wel wezen, die schartong is slechts bijvangst van de veel exclusievere, duurdere en volgens sommigen zelfs ronduit pretentieuze zeetong. Beide verhouden zich tot elkaar als het wit product tot het A-merk.
Een oordeelkundige keuze dus, waarmee de VLAM blijk geeft van een feilloos aanvoelen van de tijdsgeest, een scherp inzicht in de consumentenverwachtingen. Zoals supermarktgoeroe Bernardo Trujillo al wist: poor people need low prices, rich people love them. Witte producten zijn hipper dan ooit in tijden van hyperinflatie. Zelfs als ze van minderwaardige kwaliteit zijn, iets wat ik over de schartong – niet te verwarren met de tongschar, voor alle duidelijkheid! – nooit zou durven beweren.
Ruildeal
En je betaalt er slechts 6% btw op. Wat volgens de regering nog te veel is: terwijl foodretailers de prijsconcurrentie aangaan met inferieure budgetproducten, wil de minister van financiën de btw op enkele basisproducten naar nul brengen. Onder andere voor groente, brood, melk en eieren. Of dat wat zal uithalen? Klanten komen voor een korting van 6% hun huis toch allang niet meer uit? Het gaat bovendien om een ruildeal, want andere voedingsproducten gaan van 6 naar 9%. Het is zoals supermarktketens die met veel bombarie prijsverlagingen aankondigen, maar zedig zwijgen over de prijsverhogingen die de margemix moeten vrijwaren.
Ondanks de druk op het gezinsbudget kopen Belgen toch weer meer producten uit eerlijke handel, zo blijkt. Een kwestie van beschikbaarheid: als het in de winkelrekken ligt, dan willen we wel, zelfs als de prijs iets hoger uitkomt. En steeds meer chocolade is nu eenmaal Fairtrade gelabeld, want die fabrikanten laten geen kans op greenwashing liggen, of wat dacht je. Bij de bananen en de koffie stabiliseert het: érg competitieve categorieën, tja. Toch zijn het precies de prijsvechters die het goede voorbeeld geven: Aldi en Lidl boksen ruim boven hun gewicht in de fairtrade-arena. Waarvoor hulde.
Tot nooit meer
Ruziemaken voor gevorderden: bij Mondelez hebben ze die cursus gevolgd, zou je kunnen denken. Nadat ze eerder al op de zwarte lijst belandden van de Oekraïense regering en uit de rekken verdwenen bij Colruyt, krijgen ze nu ook een “bedankt en tot nooit meer” te horen bij Ikea. Er liggen daar straks geen Daim-repen meer in het voedingswinkeltje bij de uitgang. Ze verkochten nochtans goed. De beslissing van de meubelverkoper heeft niet zozeer te maken met het feit dat de fabrikant nog steeds in Rusland actief blijft: Ikea wil “vooral” sterker inzetten op z’n huismerk, luidt de officiële verklaring. Oké dan.
Over het voedingsbeleid van de interieurketen komt Food & Beverage Manager Roel Michiels alles vertellen op het RetailDetail Food Congress, volgende week. Er zijn nog tickets! Ik wil u van harte aanbevelen om alsnog een plekje te reserveren: niet alleen zal ondergetekende er een update presenteren van de heersende food- en retailtrends, maar bovenal sluiten we af met een absolute topspreker: professor Koen Kas komt met veel passie vertellen hoe voeding, technologie en gezondheidszorg elkaar vinden in de toekomst, en welke rol fabrikanten en retailers daarin kunnen spelen. Wordt mindblowing! Niet tevreden, geld terug, dat is beloofd. Je kan er bovendien een blockchain-dessert proeven. En ook de goodiebag wordt de moeite. Dus.
Kip zonder kop
Over The Future of Food gesproken: wat we op ons congres jammer genoeg nog niet kunnen aanbieden voor de lunch, is een slaatje van vooruitstrevend en diervriendelijk cellulair kippenvlees. Daarvoor moet je in de Verenigde Staten zijn. Want ja, daar is het nu zo ver: kweekvlees mag er officieel van het labo naar het bord van de consument. Kip zonder kop krijgt de primeur, maar er gaan de komende maanden nog andere producenten volgen, die rund, vis of garnaal uit de bioreactor toveren, onder andere. Na de dwergstaat Singapore is dit de eerste markt van betekenis die de deuren wijd openzet voor die nieuwe en veelbelovende categorie van het laboratoriumvlees.
Niet dat er ginds al snel voorverpakte kweekvleesnuggets in de rekken gaan liggen bij Food Lion of zo. De primeur is uiteraard voor de elite, de mensen die sterrenrestaurants frequenteren. Niet dom qua marketing, denk ik dan: positioneer labovlees als een premium exclusiviteit van topkwaliteit. De productie is nog duur en de voorraad beperkt, maar een schoon geweten is ook wat waard. Schuldvrij vlees! Het belang van deze doorbraak kan moeilijk overschat worden.
Vieze blik
Is Europa daarentegen meer dan ooit vastberaden om ook deze trein met glans te missen? Past kweekvlees niet perfect in de duurzaamheidsambities van meneer Timmermans? Tja, voorlopig heeft nog geen enkele startup zich gewaagd aan het indienen van een dossier bij de strenge Europese voedselautoriteit. Zo’n goedkeuringsprocedure is een lijdensweg die minstens negen maanden – maar wellicht veel langer – duurt. Het Maastrichtse Mosa Meat zou wel eens de eerste kunnen worden, maar voorlopig geen nieuws van dat front.
En over front gesproken: bij Delhaize neemt de sociale onrust guerrilla-allures aan. Actievoerders ruiken hun kans, nu het verbod op piketten enkel nog stand houdt in Brussel, Henegouwen, Luik en Waals-Brabant. Dus blokkeren ze weer winkels waar het hen uitkomt – veel zijn het er nu ook weer niet, maar het houdt de deurwaarders bezig. Elders proberen ze op het gemoed van de klanten te werken, door eerst vriendelijk te vragen om uit solidariteit alstublieft niet naar binnen te gaan. En vervolgens héél vies te kijken naar wie dat wél nog doet. Geloof me, dat kunnen ze goed.
Maar hey: gratis ice tea, salami, snoepgoed, cava of bier, daar moet je wat voor over hebben. Onze gezondheid is nu eventjes geen prioriteit voor de leeuwen. In Kobbegem nemen ze de aanbevelingen van Bernardo Trujillo immers ook ter harte: create an island of loss in an ocean of profits. Dat duurt zolang er water in die zee staat, evenwel. Tot volgende week!
