Slapend rijk worden de merkfabrikanten, door simpelweg de prijzen buitensporig te verhogen, terwijl consumenten honger lijden en de arme foodretailers bloeden. Dat leidt tot drama’s, uiteraard: Filet Pur overziet de schade en lijst de slachtoffers op.
Bloedrood
Of ze nu een geel, geel-blauw-rood of blauw-wit-rood logo hebben, van minstens vier foodretailers weten we nu dat ze eigenlijk rood kleuren, bloedrood zelfs, toch voor wat betreft hun schermutselingen op het Belgische slagveld. Kanonnenvlees is het. Want inderdaad, naast Lidl, Jumbo en Cora vernamen we dinsdagavond officieel dat ook Carrefour in België verlies maakte, vorig boekjaar. Hoeveel precies, dat mogen we niet weten. Uit eerlijke schaamte waarschijnlijk.
Maar het is geen schokkend nieuws, eerlijk is eerlijk. En het riep wel meteen de vraag op, of we Delhaize aan dat lijstje mogen toevoegen. Per slot van rekening is de Belgische markt de allermoeilijkste van heel West-Europa en al zeker voor een supermarktketen die niet meteen bekend staat om z’n lage prijzen. Maar in een commentaar op de uitstekende jaarresultaten van Ahold Delhaize stelde Frans Muller ons gerust: Delhaize is wel degelijk winstgevend. Oef.
Staatsgeheim
Hoevéél winst ze in Kobbegem genereren, dat mogen we niet weten. Of ze marktaandeel winnen, ook niet: we vernemen enkel dat Albert Heijn wél marktaandeel wint en dat ze als groep ook winnen. Daar moeten we het mee doen. Welja, in Nederland kennen we het marktaandeel van alle spelers tot twee cijfers na de komma, maar in België is dat staatsgeheim. Het blijft wringen.
In elk geval, we kunnen enkel concluderen dat Appie dus meer marktaandeel wint dan dat de leeuwen er verliezen (áls ze er verliezen, uiteraard). En of dat gestook van het blauwe promotiefabriekje in Vlaanderen eigenlijk wel écht geld oplevert, dat is eveneens een mysterie. Hoeveel kan je verdienen op ‘gratis’? Ze vonden wél geld voor een grote mediacampagne, dat wel. Geen overhead, dat helpt.
Overigens, ook op groepsniveau is het qua marge gene vette voor de twee grote foodretailers die deze week de boeken openden. Carrefour houdt nog net 2,9% over: nipt meer dan Colruyt, is al wat je daarover kan zeggen. Ahold Delhaize doet beter met 4,3%, maar in Europa is het slechts 3,7%. Hoge kosten, lage prijzen: foodretail is a losing game.
Bodemloze pot
En aan losers was er geen gebrek deze week. Bij Intermarché kampen ze alweer met lege rekken door een nieuwe blokkade: niet bij Mestdagh in Gosselies deze keer, maar in het distributiecentrum van Intermarché zélf, in Villers-le-Bouillet. Waarmee de vakbonden duidelijk maken dat het hen menens is, mocht dat nog nodig zijn. Ook Franprix trekt z’n conclusies: die ene Brusselse winkel was nooit een serieus dreigement. En wat te denken van de verpakkingsloze idealisten van Pieter Pot? Mooie wensdromen zijn nog wat anders dan een leefbaar zakenmodel. Een bodemloze pot is het. De reddingsactie loopt, maar het zal erom spannen als de rubberen ring om een weckpot.
In schril contrast daarmee: de marge bij Coca-Cola. Ga er even bij zitten en val niet van uw stoel: 20,5%. U leest het goed. Dankzij 12% hogere prijzen. Makkelijk zat: als je maar met z’n tweetjes bent met sterke merken in een hyperpopulair marktsegment, dan doe je met de prijs wat je maar wil. Hoger, dus. Nog hoger! The sky is the limit. Tot de consument het opgeeft, weliswaar, en volgens PepsiCo komt dat moment stilaan dichterbij. De tariefverhogingen zouden dit jaar dus mogelijk iets minder buitensporig kunnen zijn. Hé hé. Dat zegt ook Kraft Heinz, trouwens. Maar Heineken en Nestlé gaan dan weer lekker door. De facto promoten ze zo de huismerken. Ze moeten het zelf weten.
Bier en friet
Ik leerde in dat verband een mooi neologisme: “graaiflatie”, doelend op bedrijven die van de inflatie misbruik maken om de zakken te vullen middels exorbitante prijsstijgingen. Frans Muller, die daar zelf ook van wordt beschuldigd omdat hij ondanks recordwinsten de lonen niet wil verhogen, kan er bepaald niet om lachen en lost een schot voor de boeg: nu de grondstoffenprijzen weer dalen, moeten de consumentenprijzen dezelfde trend volgen, dames en heren fabrikanten. Tja, veel succes wensen we hem. Voor groenten en fruit zal dat wel lukken, tot ongenoegen van de boeren. Maar is de prijs van het pintje van de gewone werkmens ooit weer gedaald misschien? Of van een pak friet? Dacht het niet!
De topman valt zijn merkleveranciers echter slim aan op hun zwakke flank: die fameuze territoriale leverbeperkingen, de lepe tactiek waarmee fabrikanten voor hetzelfde product uit dezelfde fabriek in het ene land toch tot 30% meer aanrekenen dan in een buurland. Daar moet Vestager maar eens dringend een eind aan maken, vindt hij. Net als zijn broer Michiel, die met Picnic een oefening in parallelimport maakt. Brothers in arms. Want ja, waarom heet het eigenlijk een Europese eenheidsmarkt, als ze helemaal niet één is? Op dat vlak hebben de merken de perceptie tegen, en kunnen de retailers de sympathieke Robin Hoods uithangen, het is niet anders.
Siësta
Oh, en nog iets: Muller haalt ook zelf de broekriem aan. Niet dat hij loon inlevert of riante bonussen opgeeft. Nee, de retailer gaat in de kosten (lees: de jobs) snijden op de hoofdkantoren. Ook in dat grote nieuwe kantoorgebouw in Kobbegem, wees maar zeker. Straks kunnen ze daar op zoek naar bijkomende huurders om de lege verdiepingen te vullen. Bovendien: Delhaize en Albert Heijn moeten zo nauw gaan samenwerken dat we op termijn het verschil niet meer dreigen te merken. Oei. En hou u vast: ook de organisatie in de winkels gaat op de schop. De vakbonden zijn geschokt. Maar wie nog?
Besparen op het hoofdkantoor, dat doen ze trouwens ook in Halle, door vertrekkende directeurs niet te vervangen. Als binnenkort Laagste Prijzen-baas Chris Van Wettere met pensioen gaat, dan neemt Jo Willemyns er zijn functie wel bij, on the side. Gokje: straks mag hij ook de topjob overnemen van Jef Colruyt, die er intussen op zijn beurt al even de taken van Dieter Struye bijneemt in zijn luttele vrije uurtjes. Dat zijn toch maar weer twee vette maandlonen bespaard. Overigens: we moeten allemaal langer werken, behalve bij Colruyt, waar ze immers een lidkaart hebben van de PS, de partij van de siësta: 63 jaar jong is de man. En daarmee werkt hij eigenlijk al een jaar te lang. Wat me eraan doet denken dat het hoog tijd is voor een welverdiende middagpauze. Geen uitslovers hier, ben je gek? TGIF! Tot volgende week!
