Zoals elk jaar onderzocht SD Worx het ziekteverzuim in België. Voor het eerst sinds 2004 deed zich in 2010 een lichte daling van het kortdurende ziekteverzuim voor. Het Belgisch gemiddelde zakte van 2,45% naar 2,42%. Wat betreft de retail waren de cijfers echter op zijn minst opvallend.
Voor kortdurend verzuim kwam de sector uit op maar liefst 3,07%. In de leeftijdscategorieën onder de 35 lag het verzuim nog hoger, met een uitschieter tot 3,4% bij de 30- tot 34-jarigen. Voor de organisaties is het verzuimgedrag van deze jongere medewerkers ook het meest storend. Zij blijken vaker gedurende kortere periodes ziek dan hun oudere collega’s.
De oorzaak lijkt te liggen bij een matige betrokkenheid, de coachingcapaciteiten van leidinggevenden en de loopbaanmogelijkheden in de retail. De steekproef voor 2010 bestond uit ongeveer 500.000 medewerkers van bijna 15.000 organisaties.
Deze cijfers en vaststellingen verdienen een woordje uitleg. We vroegen het Peter Van Ostaeyen – Retail Business Partner bij dienstverlener SD Worx.
Wat maakt dit verzuimcijfer zo bijzonder?
P.V.O. : Naast het hoge jaargemiddelde springen nog een aantal zaken in het oog die dikwijls kenmerkend zijn voor de sector. Zo ligt het percentage in de leeftijdsklasse jonger dan 35 zeer hoog, met een uitschieter tot 3,40% in de klasse 30-34 jarigen. Bij de algemene populatie wordt de 3-procentgrens vrijwel alleen overschreden als er sprake is van een griepepidemie. Een gemiddeld verzuim boven de 3% wijst dus op een problematiek van grijs verzuim. Medewerkers melden zich ziek, zelfs als ze perfect in staat zijn om te gaan werken.
Bekijken we de verzuimcijfers voor de retail van maand tot maand, dan springt ook direct de maand december in het oog met een wel erg hoge piek van 3,50%. In de leeftijdsklasse jonger dan 35 liggen de percentages zelfs hoger dan 4%. Het Belgische gemiddelde voor december ligt op 2,6%. De kost die hiertegenover staat voor de sector is dus gigantisch.
Is er een verklaring voor deze extreem hoge cijfers?
P.V.O. : Er zijn verschillende factoren die bijdragen tot deze resultaten. De sector heeft om te beginnen een veel hoger aandeel jonge werknemers dan vele andere sectoren, een segment waarin het kortdurend verzuim nu eenmaal hoger ligt. De piek in december is voor een groot stuk te verklaren door de drukke eindejaars- en koopjesperiode. Vooral de jongere werknemers leggen hier de lat wat lager om thuis te kunnen blijven. In de eindejaarsperiode kregen we bovendien ook te maken met streng winterweer, wat vooral transportproblemen met zich meebracht. Ten slotte is ook het engagement van de werknemers in de retail een factor die vaak onderschat wordt.
Jullie verwijzen vooral naar het engagement als boosdoener?
P.V.O. : Engagement van een werknemer heeft een rechtstreekse impact op het verzuimcijfer. SD Worx heeft bij 5000 Belgische werknemers uit diverse sectoren onderzocht welke factoren het engagement bepalen.
Binnen de retail kwamen duidelijk een aantal pijnpunten naar voren. Vooral op het vlak van beloningspakket, coaching en loopbaanmogelijkheden zagen we ontevredenheid bij de werknemers. Uit gesprekken met onze klanten in de sector blijkt wel dat er over deze issues een groeiend bewustzijn is.
Exact welke factoren hebben een negatieve invloed op het engagement van retailmedewerkers?
P.V.O. : Vergeleken met werknemers uit andere sectoren vinden werknemers uit de retail hun beloningspakket (cash, vrije tijd, aanvullende voordelen…) niet voldoen aan hun behoeften. Daar staat dan weer wel tegenover dat ze hun werk zinvol vinden, meer nog dan de werknemers uit bvb de industrie.
Een ander opvallend punt was dat heel weinig werknemers in de sector hun rechtstreekse leidinggevende ervaren als een goede coach. Die geeft hen blijkbaar ook te weinig ondersteuning. In retail groeit de leidinggevende meestal door vanuit de winkel, wat met zich meebrengt dat er mensen in de functie van gerant of afdelingshoofd terechtkomen die geen noties hebben van leidinggeven.
Op dit gebied wordt echter al heel wat geïnvesteerd door de werkgevers in de sector. We merken dat de vraag naar opleiding voor leidinggevenden, coachingstrajecten en trainingen in people management steeds vaker worden gevraagd. Onze klanten hebben zelf gemerkt dat een investering in engagement een positieve impact heeft op de verzuim- en verloopcijfers.
Een laatste aandachtspunt zijn de beperkte doorgroeimogelijkheden. Werknemers vinden dat ze te weinig loopbaanmogelijkheden en promotiekansen krijgen. Uit navraag bij klanten kunnen we echter vaststellen dat dit niet altijd terecht is. Zo krijgen laaggeschoolden dikwijls de kans om door te groeien naar afdelingsverantwoordelijke of zelfs gerant. Het hoge verloop in de sector brengt ook met zich mee dat er geregeld opportuniteiten opduiken.
Investeren is dus de boodschap?
P.V.O. : Als we de kosten zien die het verzuim en verloop in de sector met zich meebrengen, moeten we inderdaad stellen dat dit geen overbodige luxe is. Veel retailers hebben de voorbije crisisjaren geen uitgebreide investeringen meer gedaan. Nu we de crisis stilaan achter ons laten, zien we de bereidheid om te investeren opnieuw aantrekken.
Dat het echt werkt, bewijzen dikwijls klanten die de stap hebben gezet. Ze investeren dan niet alleen in opleidingen voor leidinggevenden, maar bijvoorbeeld ook in op maat samengestelde verloningspaketten of teambuildingactiviteiten. Tevreden personeel geeft meestal ook die afstraling op de klanten, en dat draagt dan weer bij tot het resultaat.
Eveneens op het vlak van employer branding kan je hier dikwijls de vruchten van plukken. Kijk bijvoorbeeld maar naar Schoenen Torfs! Elk jaar zien we Torfs prijken in de top van beste werkgevers in België, wat dan uitgebreid in de media komt en zo opnieuw bijdraagt tot het goede imago van de werkgever.
Om bij ons voorbeeld te blijven: Torfs investeert jaar na jaar uitgebreid in het personeel, dikwijls op zeer originele wijze. Prachtig om te zien hoe men daar innovatief werkt op HR-gebied, en hoe dit op zijn beurt weerklank krijgt in de pers!
Over de auteur: Peter Van Ostaeyen is Manager Payroll bij SD Worx. Vanuit zijn functie als Retail Business Partner ondersteunt hij enkele grote bedrijven uit de retailsector met hun personeelsadministratie en HR-beleid. Voor meer informatie omtrent deze studie kan u steeds mailen naar peter.vanostaeyen@sdworx.com
