Een ontluisterende documentaire brengt Europese foodretailers in diskrediet. Gewetenloze boeven zijn het, oplichters en afpersers. Big deal: waar is het grote nieuws? Filet Pur gaat op onderzoek. Exclusief!
Veel gemekker, geen wol
In tijden van schaarste en tekorten een retailconcept uitrollen dat nu net gebaseerd is op overschotten: dat is de fundamentele constructiefout waar de Russische prijsvechter Mere tegenaan loopt. Er zal dit jaar dan toch geen Belgische winkel openen. Geen Franse ook niet, trouwens. Omdat er geen overtollige voorraden te verkopen vallen: op, op, alles is op. Of daar ook maar iemand van wakker ligt? Uiteindelijk zal de grootsprakerige aankondiging van die rare Russen niet eens een voetnoot blijken in het grote foodretail jaaroverzicht van 2021. Veel gemekker, geen wol.
Wat niet kan gezegd worden van die andere relatieve nieuwkomer, Jumbo, die weliswaar met enige vertraging maar toch vol overtuiging z’n opmars verderzet. Helemaal tevreden is topman Frits van Eerd nog niet: de Belgische winkels zijn onvoldoende Belgisch (Hollanders zal je zelden de term ‘Vlaams’ horen hanteren, ook al blijven ze veilig in de comfortzone boven de taalgrens). 3.000 lokale artikelen is niet genoeg: hij heeft meer leveranciers van hier nodig. Opmerkelijk. Je zou denken dat een béétje fabrikant zich toch al lang zou hebben aangemeld bij de inkopers in Veghel? Maar nee, blijkbaar. Waar zitten die verwende keyaccountmanagers eigenlijk wanneer je ze nodig hebt?
Niet erg zaam
In tijden van krapte op de arbeidsmarkt toch halsstarrig blijven inzetten op een minimumbezetting in winkels met een groter assortiment, vers afgebakken broodjes en wel vier actiegolven per week (maandag, woensdag, donderdag, zaterdag), dat zijn dan weer de limieten waar Lidl al even op botst. Shoppers om de oren blijven slaan met de ene promo na de andere, hoe ‘zaam’ is dat eigenlijk? Het doet alleszins het werkgeversimago geen deugd. Die fameuze jobbus is ook maar wat ze is, natuurlijk: een leuke PR-gadget, meer niet. Maar goed, als Lidl de werkdruk niet verlaagt, dan doen we dat zelf wel, aldus de vakbonden. En ze gooiden de deur dicht. Eindelijk rust!
Verweesde shoppers die dan maar naar de dichtstbijzijnde Carrefour trekken, dreigen ook teleurgesteld te worden. Het is nu zo gênant dat zelfs de grote baas himself, François-Melchior de Polignac, zich hoogstpersoonlijk excuseert voor de lege rekken middels een post op Facebook. “We doen ons uiterste best”, veel meer kan hij ook niet zeggen. Het probleem zit ‘m deze keer niet bij stakende magazijnmedewerkers, wel bij een tekort aan vrachtwagenchauffeurs. Britse toestanden, quoi. Nu komt het wel erg dichtbij.
Rollercoasteralarm
Kijk, als supermarkten denken dat de concurrentie vandaag al bikkelhard is, dan gespen ze de veiligheidsgordel best nog wat steviger vast, voor de rollercoaster die er onvermijdelijk zit aan te komen. Het ene nieuwe businessmodel na het andere vreet aan het maagaandeel van de foodretailers. Wat nu weer, zult u denken? Wel, Amazon – wie anders – komt dra op de proppen met een intelligente koelkast die de supermarkt simpelweg overbodig maakt. Echt? Ja, echt.
Die koelkast wordt namelijk zo slim dat ze vooraf al weet wat jij wil eten. En Amazon zorgt er dan voor dat het klaarligt voor je de deur nog maar hebt geopend. Let maar op, die ‘replenishment economy’ slaat de retailer gewoon over. De boodschappen komen vanzelf aan huis. Het is slechts één van de pistes waarover je ook meer leest in The Future of Food, het boek dat alle andere boeken over de voedingsindustrie overbodig maakt. Nu in de betere boekhandel.
China zegt nee
In tijden van flexitarisme en klimaatmarsen blijven inzetten op schaalvergroting in de toch al niet zo héél duurzame varkensvleessector: dat is de fundamentele constructiefout waar de varkensboeren tegenaan lopen. China zegt nee, en dan heb je pech natuurlijk. Door omstandigheden verkopen ze nu noodgedwongen met verlies. De kans op beterschap lijkt klein. Ja, ooit gaat die Chinese markt wel weer open, maar het zal tegen messcherpe prijzen moeten, en bij ons volgt de vleesconsumptie maar één trend: naar beneden. De shopper zal het chipolata wezen: hier met die gratis portie gehakt!
En de boeren zijn niet de enigen met recht op klagen. Want wat er toen gebeurde, raad je nooit: we kregen een linkje doorgestuurd, naar een ontluisterend filmwerk over de Europese foodretailsector. Een spannend opgebouwde thriller, vermomd als documentaire. Een professioneel werkstuk hoor, met op het eerste gezicht geloofwaardig ogende getuigenissen van anonieme schimmen met vervormde stemmen, en beelden van een verborgen camera. Het verhaal handelt, onder andere, over boze inkopers die arme accountmanagers onder druk zetten in veel te kleine onderhandelingshokjes waar de verwarming ofwel te hoog ofwel te laag staat. Er is sprake van vernederingen, dreigementen en illegale praktijken. Beschuldigingen van machtsmisbruik. Spijtoptanten zwaaien met bezwarende dossiers. Allemaal een beetje vergezocht, maar best onderhoudend.
Foute pillen
Ongeveer halverwege gaat die film helemaal uit de bocht: een vreemde plottwist brengt ons bij een complot van foodretailers die zich op Europees niveau verenigen om samen de grote multinationals nog meer onder druk te zetten. Bij wijze van chantage keilen ze zelfs gewoonweg bekende merkproducten uit de rekken gedurende màànden. Zomaar. Als klap op de vuurpijl beschuldigt de zogezegde documentaire die retailers van het uitbuiten van hun eigen franchisenemers. Stel je voor. En dan volgt er nog een heel stuk over maffieuze praktijken van de grote onlineplatformen. Je zou denken dat de scenarioschrijvers aan de foute pillen hebben gezeten. Wie verzint nu zoiets?
De waarheid echter is eenvoudiger dan dat. Oplettende kijkers zullen linksboven in beeld een logo ontwaren: het logo van Arte, meer bepaald. Arte? De cultuurzender, inderdaad. En dan besef je: tuurlijk, dit is kunst. Fictie. Goed gemaakt, maar volledig verzonnen. Hoogstens houden de makers ons een schrikbeeld voor, om ons te behoeden voor een dystopische toekomst. Wat een opluchting! Stel je voor dat zulke misstanden in de échte wereld zouden voorkomen! Nee, toch? Tot volgende week!
Elke vrijdag een overzicht van het FMCG-nieuws in uw mailbox? Meld u hier aan voor onze gratis RetailDetail Food Newsletter.
