Helemaal verrassend was het niet, maar afgelopen weekend maakten Comeos en Mode Unie het formeel: de afgelopen wintersolden waren de slechtste in de geschiedenis van de wintersolden. Aanleiding voor beide federaties om extra steun voor de sector te vragen. Maar het zou ook aanleiding moeten zijn om het model van solden eens kritisch tegen het licht te houden.
Soldendiscussie is altijd sperperiodediscussie
De winter- en zomersolden hebben een lange voorgeschiedenis in ons land. In principe is het een zinvol systeem. Het laat winkeliers toe om hun stock van het lopende seizoen versneld op te ruimen om plaats te maken voor de nieuwe collecties.
Het grote probleem van dat stelsel is dat het niet mee geëvolueerd is met zijn tijd. Als de solden ter discussie komen, is dat zo goed als altijd een discussie over de sperperiode in de aanloop naar de start van de solden. Maar die sperperiode geldt niet voor de Zalando’s van deze wereld. Bovendien betekent ze in de praktijk vooral het startschot voor een maand van ongebreidelde koppelverkoop. Europese regels…
Coronacrisis erbovenop
En daar is nu nog eens de coronacrisis bovenop gekomen. Natuurlijk heeft dat een grote impact gehad op de wintersolden. Funshoppen mag niet, de horeca in en rond de winkelstraten is dicht, we mogen niet op reis, er waren geen nieuwjaarsrecepties, thuiswerk is nog steeds de norm,… Alle redenen om nog snel “in de afslag” een leuk ensemble op de kop te tikken, waren in een klap weg.
Je kan weinig inbrengen tegen het pleidooi van de sectorfederaties om de modewinkels extra financiële ademruimte te geven. De gebruikelijke meerverkoop tijdens de solden dient in principe om genoeg cash vrij te maken om de aangekochte zomercollectie te betalen. Nu komt er amper geld binnen, maar liggen de facturen wel te wachten. Niemand kan ontkennen dat de sector het heel zwaar heeft. De roep om steun is zonder meer legitiem.
Soldenmodel kraakt in al z’n voegen
Maar daarnaast bewijst de afgelopen periode, hoe uitzonderlijk ze ook was, opnieuw dat het huidige soldenmodel in al z’n voegen kraakt. E-commerce nam tijdens corona de grote vlucht vooruit. Dat zal wel weer een evenwicht zoeken eenmaal de grote coronacrisis achter de rug is. Maar wie denkt dat we dan weer naar pre-coronatijden zullen gaan, dwaalt. Hetzelfde geldt voor wie denkt dat we de huidige, Belgische, soldenspelregels kunnen doortrekken naar het wereldwijde web.
De mode-industrie is daarnaast ook in ijltempo aan het evolueren. Er zijn nu twee dominante modellen. Er zijn de grote ketens, die het vooral moeten hebben van grote volumes draaien. Die willen het hele jaar door kortingen kunnen aanbieden om hun collecties snel genoeg te doen roteren. Zij zijn extra kwetsbaar voor de opkomst van online modewinkels, genre Zalando, en hebben dus het meeste baat bij een zo weinig mogelijk gereguleerd landschap.
Het betere achterhoedegevecht
En dan zijn er de kleinere boetieks. Die moeten het hebben van een doorgedreven service, die zorgt voor een sterkere klantenbinding. Dat maakt hen ook beter bestand tegen de opkomst van de online concurrenten. Die experimenteren wel volop met allerhande modellen van virtuele paskamers, maar dat is nog ver verwijderd van het geoefende oog van een ervaren boetiekhoud(st)er die advies geeft. Uitgerekend deze boetieks zijn de grote pleitbezorgers van het huidige soldenmodel, met zijn sperperiode. Terwijl ze net daar vaak feestelijk wordt omzeild, weliswaar zonder het ostentatief te afficheren.
De discussie over de solden heeft dan ook alles van het betere achterhoedegevecht. De tijd is voorbij dat de solden met hun sperperiode een schild waren voor de kleine boetieks tegen de grote internationale ketens die meer slagkracht hadden om op prijs te gaan concurreren. Je moet als boetiek vandaag de dag gek zijn om nog te proberen op die manier rechtstreeks te concurreren.
Solden wanneer het past, niet enkel wanneer het mag
De coronacrisis is een uitgelezen moment om het hele model eens grondig tegen het licht te houden. De trend naar meer duurzaamheid is – om even in coronagerelateerde termen te blijven – exponentieel aan het versnellen. Is er dan vandaag nog wel nood aan een soldenperiode om overtollige stock op te ruimen? Is dat niet net een achterhaald productiemodel waar we sowieso van af moeten?
Almaar meer boetieks en winkelketens schakelen over op duurzamere modellen met kleinere collecties en kortere productieketens. Daar ligt ook de toekomst voor de modeindustrie, inclusief een vrijer kortingenstelsel dat niet uitgaat van kalenderdagen maar van de realiteit in elke individuele winkel. Solden wanneer het past en niet enkel wanneer het mag, zeg maar. Maar elke discussie die uitgaat van taboes en traditie, wat wel heel nadrukkelijk aanwezig is in het huidige soldendebat, staat die toekomst in de weg.
